Bywaj!

Bywaj!
23.06.2006
23.06.2006
Co oznacza formuła Bywaj, wypowiadana na odchodnym? Dla porównania: Trzymaj się, Idź z Bogiem czy Śpij dobrze są dość oczywiste w pozytywnym przekazie. A z tym bywaniem – o co tu chodzi? Jak nacechowane jest takie pożegnanie?
Bywaj! jest skróconą formą pożegnania Bywaj zdrów! 'bądź zdrów'; por. znane użycia: „A kiedy odjeżdżasz, bywaj zdrów,/ O mojej przyjaźni dobrze mów!” (Jan Czeczot); „Mnóstwo ludzi przed gospodą,/ Tańczy młodzież, rżnie muzyka:/ Bywaj zdrowa mi, jagodo!/ Jutro siędziem na konika” (Wincenty Pol), a zwłaszcza: „Bywaj, dziewczę, zdrowe, ojczyzna mnie woła!” (Pożegnanie, 1831). Wariantem tej formuły pożegnalnej było Bywaj z Bogiem. Oba warianty mogły też występować w formie l.mn.: Bywajcie zdrowi, Bywajcie z Bogiem.
Warto dodać, że Bywaj! używano też w funkcji powitania, tzn. w znaczeniu 'witaj, przybywaj!', por. np. „Bywajże waćpan, bywaj, bo nam nowin udzielisz!” – zwracał się Ługowski do Babinicza (w Potopie H. Sienkiewicza). Niekiedy w formie bywaj sam, por. np. „Bywaj sam, miły Bartku z Wawrzyszewa! Dawno już ciebie pan się spodziewa.” (S.B. Linde).
Bywajcie Państwo zdrowi!
Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego