Czaderna

Czaderna
16.12.2015
16.12.2015
Mam pytanie jak odmienia się nazwisko Czaderna. Czy dopełniacz rodzaju żeńskiego brzmi Czaderny czy Czadernej?
Moja koleżanka nosząca to nazwisko twierdzi, że nie odmienia się go.
Pozdrawiam,
Ania
Koleżanka nie ma racji – nazwiska żeńskie zakończone na -a odmieniają się (por. Janda, Kulesza, Cicha, Nowakowska). Część z nich odmienia się według wzorca rzeczownikowego, a część – tak jak przymiotniki.
Na ogół nie mamy kłopotu z odmienieniem takich nazwisk jak Janda czy Kulesza – intuicyjnie wybieramy model rzeczownikowy (np. Janda jak woda: Jandy, Jandzie, Jandę, Jandą, Jandzie, jak: wody, wodzie, wodę, wodą, wodzie). Wiemy także, że te nazwiska, które przypominają przymiotnik lub kończą się na -ska, -cka, -dzka, zachowują się pod względem odmiany jak przymiotniki (Cicha, Cichej…, Nowakowska, Nowakowskiej…).
Jest jednak pewna grupa nazwisk żeńskich, o których nie wiemy, czy są rzeczownikami czy przymiotnikami – są to właśnie takie jak Czadrena, zakończone na -na. Wówczas należy przeprowadzić małe śledztwo i dowiedzieć się, jak brzmi (w mianowniku) odpowiednie nazwisko męskie (noszone przez męża lub ojca danej osoby). Ta informacja pomoże nam ustalić, czy jest ono przymiotnikiem czy rzeczownikiem.
Jeśli mąż (ojciec) pani o nazwisku Czadrena nazywa się Czadreny, to mamy sygnał o tym, że ich nazwisko należy do kategorii przymiotników – te dwa nazwiska tworzą bowiem taką parę jak np. ładnyładna. A zatem trzeba je odmieniać jak przymiotnik (np. ładna): D. Czadernej, C. Czadernej, B. Czaderną, N. Czaderną, Ms. (o) Czadernej.
Jeśli zaś nazwisko męskie brzmi Czaderna, to jest ono rzeczownikiem (jak np. bawełna) i w odniesieniu do ludzi obojga płci odmienia się tak jak rzeczownik rodzaju żeńskiego: D. Czaderny, C. Czadernie, B. Czadernę, N. Czaderną, Ms. (o) Czadernie.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego