Czy ryzyko może być wysokie, czy tylko duże?

Czy ryzyko może być wysokie, czy tylko duże?
14.05.2009
14.05.2009
Szanowni Państwo,
proszę o rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej łączliwości słów: duży / wysoki i mały / niski. Czy w odniesieniu do takich pojęć, jak stężenie lub ryzyko (mierzonych przecież liczbowo – w procentach) można używać określeń wysokie / niskie, czy też tylko duże / małe? W Słowniku dobrego stylu odnalazłam przy tych rzeczownikach wszystkie wymienione przymiotniki, niemniej jednak spotkałam się ze zdaniem, że niepoprawne są sformułowania typu wysokie ryzyko.
Dziękuję za odpowiedź.
Słownik dobrego stylu powstał na podstawie statystycznej analizy Korpusu Języka Polskiego PWN, więc znalazło się w nim to i tylko to, co jest w częstym użyciu. Zdarzają się rozbieżności miedzy normą uzualną (zaświadczoną w tekstach) a normą stanowioną (zapisaną w niektórych słownikach i poradnikach). Po pewnym czasie z reguły rozbieżności takie znikają, ponieważ uzus bierze górę nad abstrakcyjnie pojętą normą.
Autorzy, którzy utrzymują, że ryzyko nie może być wysokie, a stężenie niskie, powinni uzasadnić swój pogląd. Nie znajduje on oparcia ani w zwyczaju językowym, ani w leżących u jego podstaw procesach metaforyzacji słów. Znanych jest bardzo wiele przykładów, gdy jakieś wartości określane są jednocześnie jako duże i wysokie albo jednocześnie jako małe i niskie. Co więcej, system takich określeń jest spójny, mamy bowiem nie tylko np. wysokie bezrobocie, ale też wzrost bezrobocia. Bez metafor język byłby w ogóle niewiele wart.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego