Dlaczego granatowy to odcień niebieskiego, a nie czerwonego?

Dlaczego granatowy to odcień niebieskiego, a nie czerwonego?

8.11.2019
8.11.2019

Studiując język polski, zauważyłem, iż w języku polskim kolor granatowy jest kolorem niebieskim, co było dla mnie zaskoczeniem – owoc granat przecież jest czerwony. W języku ukraińskim i rosyjskim kolor granatowy jest właśnie czerwonym i to ma sens. Zdążyłem zapytać już kilku znajomych Polaków, dlaczego tak jest, ale nikt nie był w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Uprzejmie proszę o pomoc z wytłumaczeniem tej tajemnicy.

Szanowny Panie, rzeczywiście owoce granatowca są ciemnoczerwone, lecz nie udało mi się dotrzeć do cytatów, które wskazywałyby na to, że przymiotnik granatowy był używany w takim znaczeniu. Z przykładów użyć notowanych zarówno przez Słownik polszczyzny XVI wieku (t. VIII; http://spxvi.edu.pl/), jak i przez Elektroniczny korpus tekstów polskich z XVII i XVIII w. (do 1772 r.) (http://www.poradnikjezykowy.uw.edu.pl/wydania/poradnik_jezykowy.777.2020.08.3-W.Gruszczynski.i.in.pdf) nie wynika, jaki kolorem nazywano granatowym, a Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku (https://sxvii.pl/index.php?strona=haslo&id_hasla=18194&forma=GRANATOWY#18194) notuje interesujący nas przymiotnik w znaczeniu ‘ciemnoniebieski’. Wiadomo jednak, że w XIX wieku granatowym nazywano kolor fioletowy – w „Panu Tadeuszu” trafiamy na opis: „A koło mnie srebrzył się mech siwobrody, / Zlany granatem czarnej zgniecionej jagody”. Można więc sądzić, że granatowy oznaczał różne barwy z zakresu: ciemnoczerwona, ciemnofioletowa, ciemnoniebieska – są one zbliżone do siebie, nic więc dziwnego, że mogły mieć wspólną nazwę.

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego