Dlaczego inwolutny od inwolucja?

Dlaczego inwolutny od inwolucja?
17.09.2018
17.09.2018
Szanowni Państwo,
w matematyce o dwóch obiektach, dla których istnieje inwolucja przekształcająca jeden na drugi, mówi się czasem, że są inwolutne. Czy bardziej uzasadniony gramatycznie jest właśnie taki przymiotnik (utworzony jak kongruentne od kongruencja), czy może lepiej byłoby: inwolutywne (jak produktywny od produkcja)?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
W matematyce używa się terminu inwolucja (łac. inwolution, -onis = ‘owinięcie’) na ‘przekształcenie geometryczne identyczne ze swym odwróceniem’ (np. symetria, inwersja), ale matematykom i inżynierom znane jest też pojęcie inwoluta (‘funkcja stosowana do opisu kształtu zarysu ewolwentowego koła zębatego’), od którego właściwą formą przymiotnikową jest inwolutny (inwoluta – inwolutny). Z pewnością dlatego używa się tej formy również w pierwszym znaczeniu słowa inwolucja (inwolucja – inwolutny). Za najwłaściwszy derywat należałoby raczej uznać przymiotnik inwolucyjny, odnoszący się zresztą i do innego sensu tego słowa (1. biol. ‘częściowy lub całkowity zanik tkanek, narządów i ich funkcji w rozwoju osobniczym’ oraz 2. med. ‘powrót macicy po porodzie do pierwotnego stanu’). Forma inwolutywny ma związek z terminem inwolutywność (znanym w teorii sterowania układów liniowych i nieliniowych) i z tego względu nie powinno jej się przenosić na określenie inwolucja.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego