Dwaj koledzy przyszli – dwóch kolegów przyszło

Dwaj koledzy przyszli – dwóch kolegów przyszło
30.12.2015
30.12.2015
Mam problem z wytłumaczeniem cudzoziemcowi, którego uczę języka polskiego (bo sama nie rozumiem), kiedy i dlaczego używamy form dwóch, trzech, czterech a kiedy i dlaczego dwaj, trzej, czterej, jak w zdaniach
Przyszło do ciebie dwóch kolegów,
Przyszli do ciebie dwaj koledzy,
Trzech mężczyzn stoi przed domem,
Trzej mężczyźni stoją przed domem.
Dziękuję za wyjaśnienie.
Liczebniki dwa, trzy, cztery (oraz: dwadzieścia dwa, dwadzieścia trzy itd.) wymagają obecności orzeczenia w liczbie mnogiej i podmiotu w mianowniku, np.
Dwa psy się bawiły,
Trzy kobiety rozmawiały,
Czterej chłopcy grali w piłkę.
Jednak rzeczowniki męskoosobowe mogą też wchodzić z tymi liczebnikami w inny rodzaj połączenia – i liczebnik, i rzeczownik są w dopełniaczu, a orzeczenie jest w rodzaju nijakim (w liczbie pojedynczej), np.
Czterech chłopców grało w piłkę,
Trzech studentów się spóźniło na egzamin,
Usiadło tu dwóch panów.
. Ten drugi wzorzec jest analogiczny do składni liczebników pięć, sześć itd. (por. Stało tu pięć osób, Przyjechało piętnastu kolegów, Siedem kotów mruczało).
Ze zdań, które Pani przywołała, poprawne są wszystkie. Drugie i czwarte realizują pierwszy z omówionych wzorców, a pierwsze i trzecie – drugi.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego