Ekspresja rynsztoka

Ekspresja rynsztoka

13.04.2021
13.04.2021

Dzień dobry.

Słowo rynsztok jak czytam w słowniku nie jest w żaden sposób obraźliwe. Jak natomiast będzie wyglądała sytuacja przy stwierdzeniu towar wyciągnięty z rynsztoka? Czy będzie już obraźliwe lub pogardliwe?.

Pozdrawiam Łukasz

Szanowny Panie,

rynsztok ma dwa znaczenia. Podstawowo jest to biegnący wzdłuż ulicy kanał odprowadzający ścieki, a przenośnie (przy czym jest to już ustabilizowana metafora) określa się tym słowem zjawiska, środowiska itd., które ocenia się bardzo negatywnie pod względem moralnym.

W pierwszym znaczeniu wyraz nie przynosi żadnej oceny, w drugim zaś ocena (negatywna) jest bardzo silna. Ocenie tej może (ale nie musi) towarzyszyć ekspresja (na przykład pogarda). Jeśli chodzi o obraźliwość słowa, to na ogół ujawnia się ona w  kontekście.  Wyrażenie towar wyciągnięty z rynsztoka może być i nienacechowane aksjologicznie i ekspresywnie (gdy aktualizuje się pierwsze ze znaczeń); może też przynosić ocenę połączoną z jakimś rodzajem ekspresji, jednak to można stwierdzić dopiero po analizie szerszego kontekstu, i to nie tylko językowego.


Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego