Futbolówka a inne piłki
Czy proces, który stoi za utworzeniem tego słowa jest (był) w pełni poprawny?
3.10.2016
3.10.2016
Interesuje mnie proces słowotwórczy, który stoi za słowem futbolówka (które mnie osobiście irytuje). Dlaczego mamy futbolówkę, a w tenisie nie mamy tenisówki, w koszykówce koszykówki, czy – mniej drastycznie – w golfie golfówki? Czy proces, który stoi za utworzeniem tego słowa jest (był) w pełni poprawny?
Futbolówka to ‘piłka do futbolu’ – nazwa złożona z kilku wyrazów została zastąpiona jednym słowem. Proces taki, zwany uniwerbizacją, jest bardzo chętnie wyzyskiwanym mechanizmem słowotwórczym, gdyż sprawia, że powstają formy ekonomiczne.
W języku potocznym dość często tworzy się nazwy za pomocą przyrostka -ówka (por. podstawówka ‘szkoła podstawowa’, kablówka ‘telewizja kablowa’, balonówka’ ‘guma balonowa’ itd.). Nie ma jednak tu regularności – to, że piłka do futbolu została nazwana futbolówką, nie musi oznaczać, że inne piłki, używane do innych gier, powinny także dostać jednowyrazowe nazwy zakończone na -ówka.
W języku potocznym dość często tworzy się nazwy za pomocą przyrostka -ówka (por. podstawówka ‘szkoła podstawowa’, kablówka ‘telewizja kablowa’, balonówka’ ‘guma balonowa’ itd.). Nie ma jednak tu regularności – to, że piłka do futbolu została nazwana futbolówką, nie musi oznaczać, że inne piłki, używane do innych gier, powinny także dostać jednowyrazowe nazwy zakończone na -ówka.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
