Gila, Hnatków, Maksymczat
10.03.2003
10.03.2003
Panie profesorze! Chciałabym się dowiedzieć, jak były tworzone nazwiska typu dopełniaczowego, np: Gila, Hnatków, Maksymczat. Dziekuję za odpowiedź.Nazwisko Gila nie musi być typu dopełniaczowego od Gil. W nazwiskach częste były tzw. zmiany paradygmatu (dodane -a), aby oddalić nazwisko od motywującego wyrazu pospolitego, a więc jest już w okresie staropolskim: Dyla od Dyl, Krokosza od Krokosz, Rozuma od Rozum, Stracha od Strach. Niewykluczone jest powstanie nazwiska Gila od przezwiska Gil, określające pochodzenie od ojca (nazwisko patronimiczne), a więc mógł być Ignacy od Gila i Ignacy (czyj?) Gila, a więc nazwisko dopełniaczowe z pochodzenia.
Dwa dalsze nazwiska powstały jako formy pochodne od dopełniaczy liczby mnogiej, a więc już od nazwisk rodzinnych. Byli Hnatkowie i Maksymczęta (rodziny), później Maksymczata (obydwie formy najprawdopodobniej kresowe), ich synowie byli nazwani np. Jan (czyj?) Hnatków i Jan Maksymcząt, co przeszło w Maksymczat. Są to nazwiska formalnie dopełniaczowe, funkcyjnie od nazwisk rodziców tworzone na wzór nazwisk patronimicznych.
Dwa dalsze nazwiska powstały jako formy pochodne od dopełniaczy liczby mnogiej, a więc już od nazwisk rodzinnych. Byli Hnatkowie i Maksymczęta (rodziny), później Maksymczata (obydwie formy najprawdopodobniej kresowe), ich synowie byli nazwani np. Jan (czyj?) Hnatków i Jan Maksymcząt, co przeszło w Maksymczat. Są to nazwiska formalnie dopełniaczowe, funkcyjnie od nazwisk rodziców tworzone na wzór nazwisk patronimicznych.
Aleksandra Cieślikowa, prof., IJP PAN, Kraków