Gościu

Gościu
25.07.2017
25.07.2017
Jak odmienić potoczne słowo gościu? Tak samo jak gość?

Z poważaniem
Paweł
W języku potocznym funkcjonuje kilka rzeczowników męskich zakończonych na -u – oprócz przywołanego tu słowa gościu są to np. Kaziu, Stasiu czy wujciu (por. Stasiu wrócił z przedszkola, Zaraz przyjdzie nasz wujciu). Choć słowniki ich nie notują (gdyż, nie bez powodu, są to formy nieskodyfikowane), to jednak – nie da się temu zaprzeczyć – istnieją one w języku, a więc chciałoby się je odmieniać.

W polszczyźnie rzeczowniki zakończone na -u są rzadkością i nie tworzą jednolitej grupy: niektóre (np. emu) są rodzaju męskiego, inne (jak kakadu) – żeńskiego, a jeszcze inne (np. tabu) – nijakiego. Nie podlegają one odmianie, gdyż nie ma dla nich żadnego wzorca.

Inaczej należy jednak traktować rzeczowniki typu gościu, Kaziu, Stasiu, w których nietypowy mianownik (-u) pierwotnie był wołaczem (forma służąca do zwracania się do kogoś: Stasiu, przyjdź tu „zlała się” z formą, którą dana osoba jest nazywana: Stasiu to zrobił). Każdy z nich ma swój odpowiednik w postaci typowej dla rzeczowników męskich: gościu – gość, Stasiu – Staś, Lechu – Lech itd. Jak wskazuje praktyka, wyrazy te są odmieniane jak rzeczowniki męskie – gościu jak gość, Lechu jak Lech itd.: Poszedłem z Lechem, Przyszliśmy po Stasia itd. Można zresztą sądzić, że formy Lechem, Stasia itd. są w rzeczywistości formami nazw Lech, Staś – nie wiemy bowiem, jaką postać mianownika (Lech czy Lechu) ma na myśli osoba, która wypowiada zdanie Poszedłem z Lechem. A zatem gościu, Lechu, wujciu itd. to warianty wyrazów gość, Lech, wujcio itd., różniące się od nich jedynie formą mianownika (i, rzecz jasna, nacechowaniem stylistycznym).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego