Hasło i hańba
9.10.2016
9.10.2016
Zastanawiam się nad tym, dlaczego hasło pisze się przez samo h, skoro, jak stwierdził Aleksander Brückner w Słowniku etymologicznym języka polskiego, jest to rodzime polskie słowo. Ciekawi mnie też, czy hańba to polskie słowo, czy też pożyczka z czeskiego.Słownik A. Brücknera powstał około 80 lat temu, od tego czasu przybyło nowych ustaleń etymologicznych. Najnowszy leksykon podający pochodzenie wyrazów – Słownik etymologiczny języka polskiego W. Borysia z 2005 roku – opisuje hasło jako zapożyczenie z języka czeskiego (przyniesione do polszczyzny ok. 1500 r.), co tłumaczy obecność h (jak wiadomo, litera ta nie pojawiała się w słowach rdzennie polskich).
Z tego samego powodu rzeczownik oznaczający wielki wstyd brzmi hańba, a nie tak, jak brzmiał przed XVI wiekiem: gańba. Hańba jest bohemizmem, który wyparł rodzimą gańbę.
Dodam jeszcze, że innym źródłem wyrazów z h w polszczyźnie może być język ukraiński (z niego na przykład pochodzi hołota).
Z tego samego powodu rzeczownik oznaczający wielki wstyd brzmi hańba, a nie tak, jak brzmiał przed XVI wiekiem: gańba. Hańba jest bohemizmem, który wyparł rodzimą gańbę.
Dodam jeszcze, że innym źródłem wyrazów z h w polszczyźnie może być język ukraiński (z niego na przykład pochodzi hołota).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski