Huzar a husarz
31.03.2017
31.03.2017
Piszę z zapytaniem o odmianę słów huzar i husarz. Dlaczego obydwa słowa nie odmieniają się z takimi samymi końcówkami tj. huzar i husar lub husarz i huzasz?Oba wyrazy mają źródło węgierskie w postaci rzeczownika huszár (wym. [husar]) ‘jeździec’. Husarz przyszedł do polszczyzny bezpośrednio z języka źródłowego, natomiast huzar – za pośrednictwem niemieckim (por. niemiecki Husar, wym. [huzar]).
Zanim husarz stał się husarzem, był husarem – w dawnej polszczyźnie wymawialiśmy tę nazwę zgodnie z językiem oryginału. Trudno określić, dlaczego w pewnym momencie pojawiła się tam na końcu głoska |ž| (zapisywana jako rz). Być może miała na to wpływ obecność wielu innych rzeczowników męskich zakończonych na -arz (por. piekarz, piłkarz). Oczywiście, w nich -arz jest przyrostkiem dodanym do czasownikowej (piec) lub rzeczownikowej (piłka) podstawy słowotwórczej, czego nie ma w husarzu, gdyż (jak wiemy) wyraz ten nie powstał na gruncie naszego języka.
Zanim husarz stał się husarzem, był husarem – w dawnej polszczyźnie wymawialiśmy tę nazwę zgodnie z językiem oryginału. Trudno określić, dlaczego w pewnym momencie pojawiła się tam na końcu głoska |ž| (zapisywana jako rz). Być może miała na to wpływ obecność wielu innych rzeczowników męskich zakończonych na -arz (por. piekarz, piłkarz). Oczywiście, w nich -arz jest przyrostkiem dodanym do czasownikowej (piec) lub rzeczownikowej (piłka) podstawy słowotwórczej, czego nie ma w husarzu, gdyż (jak wiemy) wyraz ten nie powstał na gruncie naszego języka.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski