Jan Ch. a Jan H.

Jan Ch. a Jan H.
18.10.2005
18.10.2005
Jak w wymowie oddać różnicę między Janem Ch. a Janem H.? W sytuacjach mniej oficjalnych można rzecz osobno skomentować i wyjaśnić, ale już nie może sobie na to pozwolić osoba podająca serwis informacyjny na antenie czy recytująca opowiadanie. Kiedy zatem trafi na Jana Ch. – jak ma to powiedzieć? Różnica między Ch. i H. jest przecież tak samo istotna jak między Ch. i T. czy J. Jak w tej sytuacji czytać inne inicjały dwuznaki: Dz., Cz., Rz. czy Sz.?
Mogę się zgodzić, że różnica między inicjałami Ch. i H. jest istotna, podobnie jak między dowolnymi innymi różnymi znakami, ale z zastrzeżeniem, że dotyczy to pisowni. W wymowie obu znakom odpowiadają takie same głoski, toteż musimy odczytać je identycznie. Nie ma – zdaje się – innej rady, bo inaczej trzeba będzie mówić np. o Janie [ce-ha], co brzmi osobliwie.
Należy się pogodzić z faktem, że pewnych właściwości pisma nie można oddać w mowie (i odwrotnie). W większości wypadków zresztą skracamy nazwy, w tym nazwiska, ignorując brzmienie głosek, a dzieje się tak z dwuznakami (jedynym wyjątkiem jest właśnie ch) i trójznakiem dzi. W związku z tym używamy np. skrótowca RP ‘Rzeczpospolita Polska’, choć w pełnej nazwie znajduje się dwuznak odczytywany jako [ż]. Warto też przypomnieć, że skrótowce takie, jak ZChN ‘Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe’, ChRL ‘Chińska Republika Ludowa’ wymawiamy [zet-cha-en], [cha-er-el].
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego