Jednostki kalibru broni

Jednostki kalibru broni
3.06.2023
18.01.2018
Jak poprawnie zapisywać kaliber broni palnej? W tekstach często spotyka się zapis z kropką poprzedzającą konkretną wielkość, np. Była to beretta kaliber .32, tak zwana „pukawka na myszy”, którą niewiele można zdziałać z większej odległości, ale która z bliska potrafi narobić wiele szkód albo W środku znaleziono rewolwer kaliber .38; aresztowaliśmy sześciu bukmacherów. Czy takie zapisy są poprawne?
Przywołane w pytaniu cytaty wskazują, iż mamy do czynienia z tłumaczeniami tekstów anglojęzycznych, w których nie dokonano przeliczenia jednostek kalibru broni z systemu anglosaskiego na dziesiętny system metryczny. W krajach anglosaskich jednostkę kalibru broni stanowi cal, a cyfry po kropce (niepoprzedzanej przez zero) oznaczają setne lub tysięczne części cala, np. kaliber .30 = 0,30 cala, kaliber .357 = 0,357 cala, kaliber .50 = 0,50 cala. W większości krajów europejskich jednostką kalibru broni jest milimetr, np. kaliber 7,62 mm, kaliber 9 mm, kaliber 12,7 mm. Zasadniczo w tłumaczeniach z angielskiego na polski jednostki kalibru powinny być przeliczane, np. .30 = 7,62 mm, .357 = 9 mm, .50 = 12,7 mm i zapisywane zgodnie z konwencjami obowiązującymi w określonym typie tekstu (cyfrowo lub słownie). Zapisy typu beretta kaliber .32 (w beletrystyce: beretta kaliber trzydzieści dwa) czy rewolwer kaliber .38 (w beletrystyce: rewolwer kaliber trzydzieści osiem) zapewne błędami rażącymi nie będą, lecz utrudnią niefachowcom wyobrażenie sobie, jaką średnicę lufy ma dana broń palna.
Adam Wolański
  1. 3.06.2023

    Trafne jest spostrzeżenie, że zapisy typu „kaliber .32” są mało znane w języku polskim, ale problem z przeliczaniem na milimetry polega na tym, że naboje do broni strzeleckiej mają swoje konwencjonalne nazwy i np. nabój .32 to nie 8,1 mm, jak wynikałoby z przeliczenia, ale 7,65 mm (a naprawdę ma średnicę 7,94 mm). Z kolei oba popularne oznaczenia .357 i .38 przelicza się jako kaliber 9 mm (są drobne różnice w średnicy, ale nawet w przypadku nabojów oznaczonych jako 9 mm są w rzeczywistości różnice w średnicy) — niemniej oryginalne oznaczenia są bardziej precyzyjne, bo oznaczają konkretne naboje. Wydaje się w konsekwencji, że jeśli już tekst wspomina o kalibrze broni ręcznej (który jest tak naprawdę informacją zbędną w popularnych komunikatach i literaturze pięknej lub faktu), to lepiej go pozostawić w oryginale, zamiast wprowadzać w błąd.

    Michał Derela
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego