Lecz mimo to
Nawet w literacko perfekcyjnych i kompetentnie wydanych książkach spotykam się z lecz mimo to. Wydaje mi się, że to tautologia. Czy nawet wybitni pisarze i korektorzy przeoczają ten błąd, czy przyjął on się na dobre do języka polskiego jak tylko i wyłącznie?
8.11.2019
8.11.2019
Dzień dobryNawet w literacko perfekcyjnych i kompetentnie wydanych książkach spotykam się z lecz mimo to. Wydaje mi się, że to tautologia. Czy nawet wybitni pisarze i korektorzy przeoczają ten błąd, czy przyjął on się na dobre do języka polskiego jak tylko i wyłącznie?
Istotnie, wyrażenie lecz mimo to występuje w tekstach – oto kilka przykładów zaczerpniętych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego (www.nkjp.pl):
Wyrażenie to ma nieco tautologiczny charakter – każdy z jego elementów (zarówno lecz, jak i mimo to) wnosi podobną treść, ale dzieje się tak ze względu na potrzebę wzmocnienia przekazu. Jest ono na tyle ugruntowane w języku, że trudno się w nim dopatrywać błędu. Zresztą, tylko niewielka część wyrażeń i zwrotów redundantnych spośród wszystkich, które są w użyciu, jest oceniana negatywnie. Zachęcam do przejrzenia pod tym kątem naszych porad (można wpisać w wyszukiwarkę hasło „pleonazm”, „tautologia” lub „redundancja”).
Uczyli mnie, że ja również jestem jednym z nich, lecz mimo to nie potrafiłem utożsamiać się z nimi do końca […] (J. Głębski, Droga do Ite, 2006),
[…] między naszymi twarzami uformowały się zwiewne znaki, jakby splecione z dymu, lecz mimo to wyraźne. (E. Białołęcka, Tkacz iluzji, 2004),
Policzki pokrywał mu kilkudniowy zarost, lecz mimo to chwilami widać było, że nagle pokrywały się purpurą […] (J. Głowacki, Rose Café i inne opowieści, 1997).
Wyrażenie to ma nieco tautologiczny charakter – każdy z jego elementów (zarówno lecz, jak i mimo to) wnosi podobną treść, ale dzieje się tak ze względu na potrzebę wzmocnienia przekazu. Jest ono na tyle ugruntowane w języku, że trudno się w nim dopatrywać błędu. Zresztą, tylko niewielka część wyrażeń i zwrotów redundantnych spośród wszystkich, które są w użyciu, jest oceniana negatywnie. Zachęcam do przejrzenia pod tym kątem naszych porad (można wpisać w wyszukiwarkę hasło „pleonazm”, „tautologia” lub „redundancja”).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
