Matebudy

Matebudy
29.09.2022
26.07.2017
Szanowni Państwo,
co oznacza i jakie jest pochodzenie nazwy jednej z najstarszych ulic Włocławka: Matebudy. W Pamiątce z Celulozy Igora Newerlego nazwa ta pojawia się parę razy… A ulica notowana jest w kronikach miasta co najmniej od XVIII w.

Pozdrawiam
Ł.K.
Szanowny Panie,
etymologia nazwy ulicy Matebudy jest bardzo niejednoznaczna i trudna do ustalenia również z tego powodu, że jej historyczny kształt mógł wyglądać nieco inaczej niż współczesny. Być może w XVIII wieku nazwa ta brzmiała Małe Budy, a w związku z nieustaloną grafią, niedokładnością zapisu czy wpływem niemieckojęzycznego urzędnika (na przełomie XVIII i XIX wieku Włocławek znajdował się pod zaborem pruskim), zapisana została tako Matebudy. Niewykluczone, że w podstawie nazwy tej ulicy leży imię Mateusz (forma od niego pochodna lub innojęzyczna), wówczas nazwę Matebudy można byłoby tłumaczyć jako budy (np. budynki z drewna lub kramy) należące do jakiegoś Mateusza. Być może (co również niewykluczone) w nazwie Matebudy tkwi jakiś niezidentyfikowany niemiecki rdzeń. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można jednak stwierdzić, że u podstaw tej nazwy leży forma budy (pochodząca zresztą z języka niemieckiego), a jej pierwszy człon to prawdopodobnie pozostałość po przydawce te budy określającej.
Monika Kresa, Uniwersytet Warszawski
  1. 29.09.2022

    Jestem Włocławianinem i nazwa ulicy Matebudy może pochodzić z języka niemieckiego. Skojarzenie z nazwą Mattenbuden w Gdańsku, gdzie istnieli matnicy – czyli wyplatacze mat – utrzymywali oni swoje warsztaty, czyli szopy produkcyjne (inaczej: budy). Stąd wzięła się nazwa ulicy. Wytwarzane maty miały zastosowanie do zabezpieczania ładunków przewożonych drogą wodną, istniał na nie duży popyt w Gdańsku jako mieście portowym. Dlatego spolszczona nazwa Matebudy jest bardzo prawdopodobna. Mogły tu istnieć takie warsztaty. Inspiracją jest artykuł: https://www.gdansk.pl/historia-gdanska/historie-gdanskie/zagadki-mostu-matnikow,a,86072.

    Jacek Kandtba
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego