Młodystach

Młodystach
6.01.2003
6.01.2003
Mam ucznia o nazwisku Młodystach, jak należy odmieniać to nazwisko? Czy w ten sam sposób co Krasnystaw?
Proszę o odpowiedź. Pozdrawiam.
Rozumiem, że chodzi o to, czy w nazwisku Młodystach (i w podobnie zbudowanych, np. Małyjurek), powinniśmy odmieniać pierwszy człon, a więc czy występuje w nim tzw. fleksja wewnętrzna. Wymienione nazwiska mają formę zrostów, w związku z czym nasuwa się pomysł, by odmieniać je analogicznie jak podobnie zbudowane nazwy Białystok, Krasnystaw (do Białegostoku, Krasnegostawu), a więc: do Młodegostacha, Małegojurka itd.
Formalnie rzecz biorąc, odmiana taka jest poprawna, jednak budzi pewne wątpliwości, gdyż nazwiska o formie zrostów stają się tak podobne do wyrażeń pospolitych, że niekiedy może to być przyczyną nieporozumień. W przypadku nazw miejscowych ten problem – jak się zdaje – nie występuje w takim nasileniu, gdyż na ogół kontekst wyraźniej sugeruje znaczenie. Jakkolwiek zwykle odmieniamy oba człony zrostów, są też takie, w których fleksja wewnętrzna nie występuje, np. Babimost (do Babimostu), i takie, które mogą mieć formy oboczne, np. Wielkanoc, Rzeczpospolita (do/o Wielkanocy a. Wielkiejnocy, rzeczpospolitej a. rzeczypospolitej).
Uwzględniając podane fakty, najlepiej przyjąć, że w nazwiskach o formie zrostów odmieniamy tylko drugi człon, a więc: do/przez Młodystacha, ku Młodystachowi, o Młodystachu, z Młodystachem. Formy z fleksją wewnętrzną mogą zaś funkcjonować na prawach pobocznego wariantu.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego