Modernizacja tekstu cytatu
czy robiąc korektę współczesnego tekstu, w którym przytoczony jest fragment sformułowanej przed wieloma laty reguły zakonnej, ingerować w ortografię tego cytatu i uwspółcześnić w nim pisownię nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Jak postępować w innych podobnych sytuacjach, na przykład gdy cytuje się fragment brewiarza albo Pisma Świętego? Zachować czy zmienić pisownię oryginału?
Proszę o poradę
Halina Mastalska
11.01.2018
11.01.2018
Szanowni Państwo,czy robiąc korektę współczesnego tekstu, w którym przytoczony jest fragment sformułowanej przed wieloma laty reguły zakonnej, ingerować w ortografię tego cytatu i uwspółcześnić w nim pisownię nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Jak postępować w innych podobnych sytuacjach, na przykład gdy cytuje się fragment brewiarza albo Pisma Świętego? Zachować czy zmienić pisownię oryginału?
Proszę o poradę
Halina Mastalska
Jeśli cytat nie stanowi ilustracji zagadnień filologicznych (m.in. związanych z dawnym zapisem) i jest przeznaczony dla niespecjalistów, edytor winien poddać tekst przytoczenia modernizacji. W zakresie ortografii w tekstach pochodzących z XIX i początku XX wieku modernizacji podlega najczęściej: a) pisownia małymi i wielkimi literami (ma być zgodna ze współczesną normą, np. Generał → generał, żyd → Żyd), b) pisownia łączna, rozdzielna i z łącznikiem (ma być zgodna ze współczesną normą, np. mniemy → mnie by, zdaleka → z daleka, bom-ci → bom ci), c) pisownia samogłosek ścieśnionych é i ó (pisownię wyrazów z tymi literami sprowadza się do pisowni dzisiejszej, np. chłodnéj → chłodnej, bożéj → bożej, tłómok → tłumok, żóraw → żuraw), d) tzw. pisowni joty oddawanej przez i, j, y (pisownię wyrazów z tymi literami sprowadza się do pisowni dzisiejszej, np. dyadem → diadem, miljon → milion), e) innych form (mają być zgodne ze współczesną pisownią, np. rzempolić → rzępolić, puhar → puchar, strzedz → strzec). W zakresie fleksji modernizacji podlegają: a) końcówki narzędnika i miejscownika liczby pojedynczej przymiotników rodzaju nijakiego oraz liczby mnogiej przymiotników rodzaju niemęskoosobowego, np. (była dzieckiem) zepsutem → (była dzieckiem) zepsutym, szerokiemi (krokami) → szerokimi (krokami), b) końcówka biernika rzeczowników miękkotematowych rodzaju żeńskiego, np. (poszedłem na) pensyą → (poszedłem na) pensję. Modernizacji powinna również podlegać interpunkcja (ma być zgodna ze współczesną normą przestankowania).
Adam Wolański