Na spokojnie czy spokojnie?

Na spokojnie czy spokojnie?
30.06.2020
30.06.2020
Na spokojnie czy spokojnie – jaka forma jest prawidłowa?
Wszystko zależy od kontekstu: Spokojnie wysłuchał, co mieliśmy mu do powiedzenia (‘w spokoju, z opanowaniem emocji’), Spokojnie minęły 4 lata (‘bez wydarzeń zakłócających spokój’), Spokojnie zdążysz na obiad (‘na pewno’). Wyrażenia na spokojnie używa się potocznie w znaczeniu ‘bez pośpiechu, bez stresu’, a łączy się je głównie z czasownikami oznaczającymi myślenie czy węziej – podejmowanie decyzji. Jest to wariant znaczenia spokojnie w pierwszym z przywołanych znaczeń: element związany z opanowaniem emocji schodzi tu na dalszy plan, a dominującym staje się element ‘bez pośpiechu’:
Muszę odczekać, przemyśleć wszystko na spokojnie.
Dopiero w domu na spokojnie zdecydujemy, co dalej.
Trzeba zastanowić się na spokojnie.
Użycia takie są – jak już wspomniałam – potoczne, przez część użytkowników nieakceptowane. Wydaje się, że są potrzebne, jeśli rzeczywiście odnoszą się do podejmowania decyzji czy innych czynności mentalnych – na spokojnie bowiem łączy w sobie znaczenie związane z brakiem pośpiechu i brakiem stresu. Szczególnie przydatne wydaje się jako replika w dialogu, np.
Przygotuję tę prezentację, tylko jeszcze muszę sprawdzić testy i opracować konspekt…
Na spokojnie (‘dobrze, nie stresuj się, wiem, że wywiążesz się z zadania’).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego