Nagroda Nobla i Wyspa Św. Heleny

Nagroda Nobla i Wyspa Św. Heleny
18.12.2002
18.12.2002
Dzień dobry! Mam następujące pytania:
1. Dlaczego odmiennie pisze się Nagroda Nobla i nagroda Pulitzera (wg słownika ortograficznego)? Nazwy obu nagród pochodzą od nazwisk fundatorów, skąd więc ta różnica?
2. Jak zapisać skrót św. w nazwie geograficznej Wyspa Świętej Heleny – wielką czy małą literą?
Bardzo proszę o odpowiedź.
Łączę wyrazy szacunku
Magdalena Drukort
Ad 1. Nowy słownik ortograficzny PWN stwierdza, iż „jeśli nazwa nagrody jest wielowyrazowa, w zasadzie wielką literą piszemy wszystkie wyrazy wchodzące w jej skład”. Pochodzenie od nazwisk fundatorów nie przesądza w takim razie o pisowni, musimy raczej ustalić, jaka jest oficjalna forma nazwy. W języku angielskim brzmi ona The Pulitzer Prize, polskim odpowiednikiem powinna być w takim razie forma Nagroda Pulitzera. Autor słownika, w którym odnalazła Pani tę informację, zapewne uznał, iż nie jest to nazwa oficjalna, lecz tylko jej forma skrócona.
Ad 2. W Słowniku ortograficznym języka polskiego pod red. M. Szymczaka znajduje się (na s. 77) informacja, iż „jeżeli w skład członu określającego nazwy wielowyrazowej wchodzi skrót, to piszemy go małą literą”, po czym następują przykłady, jednak wyłącznie z wyrazami „ulica, kościół, kaplica”, które w odpowiednich nazwach piszemy literą małą. Reguła odnosząca się do pisowni nazw wysp i innych obiektów geograficznych (ss. 74–75) nie zawiera takiego uściślenia. Wniosek stąd, że dotyczy ona tylko nazw małych obiektów, tzn. mieszczących się w obrębie danych miejscowości.
Drugi wniosek, który powinniśmy na podstawie tych informacji słownikowych wyciągnąć, jest taki, iż w tekstach starannych nie należy skracać składników wielowyrazowych nazw geograficznych. Jeśli jednak mimo to chcemy dokonać skrótu, powinniśmy zachować wielką literę, ponieważ w pewnych okolicznościach mała litera jest przyczyną niejasności, wystarczy porównać następujące przykłady: Święty Krzyż 'Łysa Góra' – św. Krzyż, Karolina Południowa 'stan w USA' – Karolina płd.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego