O pisowni wielka wojna ojczyźniana, bitwa na Łuku Kurskim i okrągły stół/Okrągły Stół

O pisowni wielka wojna ojczyźniana, bitwa na Łuku Kurskim i okrągły stół/Okrągły Stół
28.12.2016
28.12.2016
Szanowna Poradnio,
mam zawsze kłopot, jak zapisać w neutralnym artykule nazwy własne (niewłasne?) – absolutnie bez odnoszenia się do względów uczuciowych reguły [99] WSO – jak np.: WIELKA WOJNA OJCZYŹNIANA, BITWA NA ŁUKU KURSKIM, OKRĄGŁY STÓŁ.
Czy katalog nazw wydarzeń dziejowych wymienionych w WSO PWN, a opisanych jako „przenośne, opisowe bądź poetyckie” [105] przyjąć jako ustalony?

Aleksander Durkiewicz
Reguła [105] 20.6. zawarta w Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod redakcją E. Polańskiego (Warszawa 2016, s. 56) mówi o tym, że; „nazwy wydarzeń lub aktów dziejowych pisze się małymi literami, np. druga wojna światowa, wojna chocimska, wojna trojańska, wojna trzydziestoletnia, bitwa grunwaldzka, bitwa pod Grunwaldem, bitwa pod Płowcami, obrady okrągłego stołu”.
W myśl tego ustalenia normatywnego nie jest więc błędem napisanie wielka wojna ojczyźniana, bitwa na Łuku Kurskim (Łuk Kurski to nominum propium) czy okrągły stół.
Jeśli chodzi o to ostatnie wyrażenie, to ta sama zasada [105] dopuszcza (dwa akapity niżej) jednak pisownię Okrągły Stół, a więc kłopot ortograficzny znika (można pisać okrągły stół albo Okrągły Stół).
Niejakie wątpliwości może natomiast rodzić proponowany przeze mnie zapis wielka wojna ojczyźniana (a nie Wielka Wojna Ojczyźniana; szkoda, że nie rozstrzyga tego WSO ani żaden inny słownik ortograficzny), spotykany bardzo często. Zwolennicy używania liter wielkich (zwróćmy uwagę na pisownię oryginalną Великая Отечественная война, jedynie człony przymiotnikowe oddane wielką literą…) przywołają z pewnością hasło rewolucja w Wielkim słowniku ortograficznym PWN, s. 996), w którym podaje się pisownię rewolucja francuska, ale Wielka Rewolucja Francuska.
Warto jednak przypomnieć, że pisownia Wielka Rewolucja Francuska jest konsekwencją pewnej decyzji Komitetu Językoznawstwa PAN sprzed 60 lat, które to zacne grono profesorskie zatwierdziło w XI wydaniu Pisowni polskiej „zapisywanie wielkimi literami nazw aktów dziejowych o szczególnej doniosłości” (np. Rewolucja Październikowa, Wielka Rewolucja Francuska, mimo że Francuzi piszą Révolution française).
Jak wiemy z historii, wielka wojna ojczyźniana nie była na pewno tak wyjątkowym aktem dziejowym jak obalenie monarchii absolutnej pod koniec XVIII w. we Francji.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego