Orzeczenie przy wyliczeniach; góra Eiger i jej „ściana śmierci”
czy w zdaniach z wyliczeniami dopuszczalne jest orzeczenie w liczbie pojedynczej? Czy tłumaczenia potocznych nazw geograficznych (np. ściana śmierci na Eigerze) należy pisać małymi czy dużymi literami? Po niemiecku oczywiście wszystko jest od dużej.
Dziękuję i pozdrawiam
D.
12.02.2018
12.02.2018
Szanowna Poradnio,czy w zdaniach z wyliczeniami dopuszczalne jest orzeczenie w liczbie pojedynczej? Czy tłumaczenia potocznych nazw geograficznych (np. ściana śmierci na Eigerze) należy pisać małymi czy dużymi literami? Po niemiecku oczywiście wszystko jest od dużej.
Dziękuję i pozdrawiam
D.
Co do pytania pierwszego, odpowiedź brzmi: tak, orzeczenie w liczbie pojedynczej jest przy wyliczeniach dopuszczalne. Poradnik interpunkcyjny E. Polańskiego, M. Szopy i E. Dereń (Katowice 2010, s. 135) podaje taki oto przykład: Do nieodmiennych części mowy należy przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik i partykuła. Rzecz jasna, równie poprawne pozostaje zdanie z orzeczeniem pluralnym: Do nieodmiennych części mowy należą przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik i partykuła. W przytoczonym słowniku czytamy jednak, że jeśli przed wymienieniem członów podmiotu szeregowego pojawi się dwukropek, wówczas orzeczenie musi przyjąć formę liczby mnogiej: Do nieodmiennych części mowy należą: przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik i partykuła.
Co się tyczy kwestii drugiej, tzn. zapisywania omownej (przenośnej) nazwy północnej ściany góry Eiger (3970 m n.p.m.), to spotyka się dwa warianty: wielką literą – Ściana Śmierci (odwzorowanie zapisu oryginału Mordwand) i małymi literami – ściana śmierci. Niekiedy omawiane wyrażenie bierze się w cudzysłów („ściana śmierci”; to chyba najlepsze rozwiązanie…). Jak widać, pisownia owej peryfrazy nie jest ustalona, wydawnictwa normatywne tego nie skodyfikowały.
Co się tyczy kwestii drugiej, tzn. zapisywania omownej (przenośnej) nazwy północnej ściany góry Eiger (3970 m n.p.m.), to spotyka się dwa warianty: wielką literą – Ściana Śmierci (odwzorowanie zapisu oryginału Mordwand) i małymi literami – ściana śmierci. Niekiedy omawiane wyrażenie bierze się w cudzysłów („ściana śmierci”; to chyba najlepsze rozwiązanie…). Jak widać, pisownia owej peryfrazy nie jest ustalona, wydawnictwa normatywne tego nie skodyfikowały.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie