Partykuła czy wprowadza pytanie rozstrzygnięcia lub inne wypowiedzenia ekspresywne o postaci pytania, por. np.

• Czy pada deszcz?
• Czy mogę zaproponować kawę?
• Czyście oszalały?

W języku potocznym partykułę czy można opuścić przy formułowaniu zdania pytajnego. W żywej mowie o pytajnej formie wypowiedzenia komunikuje ton wznoszący wypowiedzi (tzw. antykadencja). W piśmie na pytajny charakter wypowiedzenia wskazuje znak zapytania, por. np.

• Chcesz herbaty?
• Pójdziesz ze mną na spacer?

W polszczyźnie starannej – zwłaszcza publicznej – partykuła czy powinna być zawsze zachowana.