Pisownia form adresatywnych w cytatach
Nie mogę znaleźć zasady, wg której powinnam postąpić. Wydaje mi się, że korespondencja cytowana ma już inne funkcje, a przede wszystkim jej adresatem nie jest już osoba, do której zwracał się nadawca, więc użycie wielkiej litery nie ma sensu.
Ale może się mylę?
Bardzo dziękuję za wszystkie cenne porady. Korzystam z nich bezustannie.
Katarzyna
16.05.2018
16.05.2018
Redaguję książkę, w której są cytowane listy. A w nich – formy adresatywne Ciebie, Tobie, Ty itd. Wszystkie wielkie litery zmieniłam w tych cytatach na małe, co niektórych razi. Nie mogę znaleźć zasady, wg której powinnam postąpić. Wydaje mi się, że korespondencja cytowana ma już inne funkcje, a przede wszystkim jej adresatem nie jest już osoba, do której zwracał się nadawca, więc użycie wielkiej litery nie ma sensu.
Ale może się mylę?
Bardzo dziękuję za wszystkie cenne porady. Korzystam z nich bezustannie.
Katarzyna
Zasadniczo zaimek osobowy ty we wszystkich przypadkach użyty w odniesieniu do adresata listu piszemy dużą literą. Pisownia ta wynika z reguły, która mówi, iż wielką literę stosujemy w odniesieniu do nazw osób bliskich piszącemu (np. Kochana Mamo, Droga Siostro), jak również w wypadku odnoszących się do tych nazw osób przymiotników oraz zaimków. Stosowanie wielkich liter w takich wypadkach stanowi przejaw okazywania szacunku partnerowi dialogu.
Jak słusznie zauważa autorka pytania, kiedy czyjeś listy są cytowane w tekście samodzielnej publikacji, tracą swój naturalny kontekst nadawczo-odbiorczy. Czytelnikiem owych listów stają się osoby, do których owe pisma nie były adresowane. Nie zmienia to jednak faktu, iż mamy przecież nadal do czynienia z cytatem, a ingerencja w jego formę i/lub treść powinna mieć szczególne uzasadnienie merytoryczne i zawsze powinna być odnotowana w stosownym komentarzu. Tymczasem zamiana wielkich liter na małe w poszczególnych formach zaimka ty może sprawiać wrażenie, iż nadawca cytowanych listów celowo używał małych liter, łamiąc tym samym jedną z naczelnych zasad polskiej grzeczności.
Należy więc uznać, iż proponowana zmiana w ortografii cytowanych listów może zakłócać odbiór czytelniczy, na co – jak pisze sama autorka pytania – zwracały mu uwagę osoby, które miały okazję zapoznać się z tekstem publikacji.
Jak słusznie zauważa autorka pytania, kiedy czyjeś listy są cytowane w tekście samodzielnej publikacji, tracą swój naturalny kontekst nadawczo-odbiorczy. Czytelnikiem owych listów stają się osoby, do których owe pisma nie były adresowane. Nie zmienia to jednak faktu, iż mamy przecież nadal do czynienia z cytatem, a ingerencja w jego formę i/lub treść powinna mieć szczególne uzasadnienie merytoryczne i zawsze powinna być odnotowana w stosownym komentarzu. Tymczasem zamiana wielkich liter na małe w poszczególnych formach zaimka ty może sprawiać wrażenie, iż nadawca cytowanych listów celowo używał małych liter, łamiąc tym samym jedną z naczelnych zasad polskiej grzeczności.
Należy więc uznać, iż proponowana zmiana w ortografii cytowanych listów może zakłócać odbiór czytelniczy, na co – jak pisze sama autorka pytania – zwracały mu uwagę osoby, które miały okazję zapoznać się z tekstem publikacji.
Adam Wolański
