Plaza San Giovanni – zadrzewiony czy zadrzewiona?

Plaza San Giovanni – zadrzewiony czy zadrzewiona?
24.06.2004
24.06.2004
Witam Państwa.
Interesuje mnie, jakie są zasady dostosowywania w języku polskim rodzaju czasowników, przymiotników itd. do używanych rzeczowników obcojęzycznych. Na przykład plac to po hiszpańsku czy włosku Plaza. W związku z tym czy dom stoi przy zadrzewionym Plaza San Giovanni, czy też przy zadrzewionej Plaza San Giovanni? Chodzi mi o sytuacje, gdy z uzasadnionych względów świadomie nie tłumaczymy tego typu nazwy obcej.
Dziękuję i pozdrawiam
Agata Jankowiak
W takich wypadkach zwykle staramy się formy podrzędne uzgodnić z nadrzędnymi, o ile znamy właściwości gramatyczne wyrazów obcych (rodzaj, liczbę itd.). W związku z tym powiemy raczej przy zadrzewionej Plaza San Giovanni niż przy zadrzewionym Plaza San Giovanni, podobnie Izwiestia informują, nie Izwiestia informuje.
Co ciekawe, zasady tej nie przestrzegamy na ogół z wyrazami angielskimi, choć to najlepiej chyba znany u nas język obcy, np. rzeczownik avenue ‘aleja’ traktowany jest w polskich tekstach jako żeński, mimo że w języku angielskim jest rodzaju nijakiego (jak niemal wszystkie rzeczowniki nieosobowe w angielszczyźnie). Problem z niezgodnością rodzaju gramatycznego jest zwykle rozwiązywany prosto: wyrazowi obcemu przypisuje się rodzaj taki, jaki wynika z jego zakończenia, w związku z tym angielskie rzeczowniki nijakie, np. offside, joystick, mają u nas rodzaj męski. Dowodzi to, że proces zapożyczania wyrazów rozpoczyna się bardzo szybko.
Wyraz plaza jest u nas też znany, ale jako angielski, oznaczający centrum handlowo-rozrywkowe, a występuje jako nazwa własna lub jej część. Oto parę przykładów użycia: „Rudzka Plaza otwarta jest siedem dni w tygodniu”, „Plaza w 100% wypełnia to, do czego się zobowiązała”. Chyba bardzo byśmy się zdziwili, przeczytawszy „Rudzkie Plaza otwarte jest…”.
Konkludując: przestrzeganie zgodności gramatycznej polskich wyrazów z obcymi nazwami będzie sygnałem, że nazwę traktujemy jako obcą. Odstępstwo od tej zasady dowodzi, że wyraz został przynajmniej w minimalnym stopniu przystosowany do systemu polszczyzny i że nie chcemy traktować go jako obcy lub też jego obcości eksponować.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego