Postacie z „Baśni” Hansa Christiana Andersena

Postacie z „Baśni” Hansa Christiana Andersena
27.07.2017
27.07.2017
Szanowni Państwo,
zastanawiam się, czy reguła [59] WSO ma zastosowanie w przypadku postaci z baśni Andersena: brzydkie kaczątko, dziewczynka z zapałkami, dziewczynka na ziarnku grochu, ołowiany żołnierzyk. Jak powinniśmy zapisywać te nazwy? Z jednej strony wskazują na konkretne postacie, z drugiej nie mają charakteru nazw własnych, jak Miś Uszatek czy Piotruś Pan.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Przywołane przez czytelnika określenia postaci z „Baśni” Hansa Christiana Andersena rzeczywiście nie są nazwami własnymi, dlatego należy pisać: brzydkie kaczątko, dziewczynka z zapałkami, księżniczka (nie: dziewczynka) na ziarnku grochu i dzielny ołowiany żołnierzyk. Zdarza się jednak, że niektóre wydawnictwa książkowe, przywołując w tytułach owe wyrażenia apelatywne, wszystkie człony (z wyjątkiem przyimków) oddają wielkimi literami (Brzydkie Kaczątko, Dziewczynka z Zapałkami, Dziewczynka na Ziarnku Grochu, Dzielny Ołowiany Żołnierzyk). Są i takie, które „dla bezpieczeństwa” cały tytuł zapisują wersalikami (BRZYDKIE KACZĄTKO, DZIEWCZYNKA Z ZAPAŁKAMI, DZIEWCZYNKA NA ZIARNKU GROCHU, DZIELNY OŁOWIANY ŻOŁNIERZYK). Tłumacze pierwszego wydania „Baśni” Hansa Christiana Andersena z 1959 roku z ilustracjami Jana Marcina Szancera (Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”) Stefania Beylin, Stanisław Sawicki i Jarosław Iwaszkiewicz nie mieli wątpliwości, że należy pisać brzydkie kaczątko, dziewczynka z zapałkami, księżniczka na ziarnku grochu i dzielny ołowiany żołnierzyk (vide spis treści wyd. XIII z 1979 roku będącego kopią wydania I; rzecz jasna, człon początkowy otwierający wers zawiera tam wielką literę…). Jako nazwy własne potraktowali jedynie dwie fikcyjne postacie (w rzeczywistości jest ich więcej): władczynię lodowatej krainy, której obce były ciepłe, serdeczne uczucia Królową Śniegu i Olego „zamykacza oczu”, którego nazwali Ole Zmruż-oczko (może lepsza by była pisownia Ole Zmrużoczko bądź w ogóle określenie Ole Zamykacz Oczu).
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego