Pragmatyk

Pragmatyk
5.02.2019
5.02.2019
Dzień dobry,
uprzejmie proszę o pomoc w rozwiązaniu pewnego sporu, którego przedmiotem stało się dwojakie postrzeganie zabarwienia słowa pragmatyk, osoba pragmatyczna. Wedle jednej strony jest ono neutralne i określa osobę praktyczną, trzeźwo rozumującą i realistyczną a wedle drugiej określenie to jest pejoratywne i oznacza osobę, która bez skrupułów i liczenia się z konsekwencjami realizuje swoje cele. SJP PWN nie rozwiązuje tej kwestii w sposób jednoznaczny.

Z góry dziękuję,
F. Gajewski
Z pańskiego listu wynika, że pragmatyk należy do niemałej grupy wyrazów o tzw. nacechowaniu pragmatycznym (dyskursowym). Polega ono na tym, że wyraz, który poza kontekstem (w językoznawstwie mówimy: systemowo, słownikowo) nie przynosi wartościowania, użyty w specyficznym kontekście staje się nacechowany aksjologicznie. Można sobie wyobrazić, że słowo pragmatyk, które odnosi się do osoby odznaczającej się praktycznym sposobem działania i myślenia, będzie użyte w sytuacji, w której takie myślenie i działanie jest potępiane (np. dlatego że wynika z cynizmu). Jeśli takich użyć będzie wiele (np. jeśli często będą się pojawiały w mediach), to można się spodziewać, że wyraz nabierze nacechowania.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego