Rozszczelnić, rozszczelniać

Rozszczelnić, rozszczelniać
31.05.2017
31.05.2017
Drukowane słowniki PWN (w tym WSO) nie zawierają haseł rozszczelnić i rozszczelniać. Czasowniki te nie występują także w udostępnionej części Korpusu, co jest dziwne, skoro są dość powszechne w internecie i w mowie.

Nowsze okna pozwalają zwykle na 4 pozycje: otwarte, zamknięte, uchylone i rozszczelnione. Czy tę ostatnią pozycję można nazwać jakoś inaczej?

Nie ma powodu szukać nowej nazwy dla czynności polegającej na ustawieniu klamki okna w takiej pozycji, by umożliwić dostęp minimalnej ilość powietrza przez futrynę – czasownik taki istnieje i brzmi: rozszczelnić (a forma niedokonana to rozszczelniać).

Trudno mi orzec, dlaczego autorzy słowników pomijają te słowa – Narodowy Korpus Języka Polskiego (www.nkjp.pl) oraz wyszukiwarka internetowa notują wiele ich użyć, nie tylko zresztą w odniesieniu do okna: rozszczelnić zawór, rozszczelnić system (celny), rozszczelnienie cysterny, rozszczelnienie instalacji, rozszczelnienie złączy, rozszczelnienie rurociągu itd. W takich użyciach należałoby zdefiniować znaczenia tych czasowników szerzej: rozszczelnić / rozszczelniać – ‘sprawić / sprawiać, że coś staje się trochę nieszczelne’.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego