Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów
6.10.2016
6.10.2016
Skoro Rzeczpospolita Obojga Narodów była oficjalną nazwą dualistycznego państwa polsko-litewskiego, to czy mówiąc o okresie 1569–1795, popełnia się błąd, nazywając ten kraj Polską? Wydaje mi się, że tak, bo to tak samo, jakby Litwini nazwali ten kraj Litwą? Jak w skrócie nazwać to państwo? Polska-Litwa (tak jak po niemiecku Polen-Litauen)?

Wyraz Polska jako nieoficjalna nazwa państwa należy do tzw. słownictwa wspólnoodmianowego. Nie ma charakteru specjalistycznego. Posługiwaliśmy się nim i posługujemy nadal niejako niezależnie od formy czy modelu ustrojowego naszego państwa, a nawet wówczas, gdy państwa polskiego nie było formalnie na mapie Europy.
Teksty specjalistyczne, w szczególności naukowe, wymagają specjalistycznych określeń. Dlatego też w zależności od czasów, których dotyczą, spotykamy w nich odpowiednie nazwy specjalistyczne i/lub oficjalne (np. Królestwo Polskie, Rzeczpospolita Polska, Polska Rzeczpospolita Ludowa).
Rzeczpospolita Obojga Narodów (łac. Res Publica Utriusque Nationis) to nazwa wielonarodowościowego państwa, które powstało w 1569 r. w wyniku unii polsko-litewskiej i trwało do 1795 r. Oficjalną nazwą państwa było Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie. W traktatach międzynarodowych i pismach dyplomatycznych używana była łacińska nazwa Regnum Poloniae Magnusque Ducatus Lithuaniae. Zachodnioeuropejskie państwa zazwyczaj używały po prostu określenia Polska. Mieszkańcy w mowie codziennej używali określenia Rzeczpospolita.
Określenie Polska–Litwa nie jest przyjęte w polskim piśmiennictwie. Niemieckie Polen–Litauen czy angielskie Polish–Lithuanian Commonwealth to obcojęzyczne ekwiwalenty polskiej nazwy Rzeczpospolita Obojga Narodów.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego