Składnia zgody przy przydawce przymiotnej

Składnia zgody przy przydawce przymiotnej
23.03.2018
23.03.2018
Jak poprawnie łączyć przymiotniki z nazwami różniącymi się rodzajem i liczbą? Czy powiemy mieszkańcy dalekiej Korei i Wietnamu, (…) dalekiego Wietnamu i Korei, czy też (…) dalekich Wietnamu i Korei? Mieszkańcy dalekiej Japonii i Chin czy dalekich Japonii i Chin? (w wyrażeniu dalekich Chin i Japonii problemu jakoś nie widać)? Dotyczy to też nazw krain historycznych i fantastycznych (mieszkańcy dalekiego Kitaju i Nibylandii czy mieszkańcy dalekich Kitaju i Nibylandii?).
Przydawka przymiotna czasami może się odnosić do dwóch (lub nawet większej liczby) rzeczowników. Jeśli są to rzeczowniki o różnym rodzaju gramatycznym i występują w liczbie pojedynczej, norma wzorcowa nakazuje raczej powtórzyć przymiotnik, zwłaszcza w języku pisanym, np. mieszkańcy dalekiej Korei i równie odległego Wietnamu. Jedna przydawka może określać różnorodzajowe rzeczowniki w liczbie mnogiej, pod warunkiem, że nie zmniejsza to jednoznaczności wypowiedzi, por. np. polskie gwary i dialekty. Jeśli jednak z jakichś powodów chcemy uniknąć powtórzeń, to w wypadku gdy określane rzeczowniki mają różny rodzaj gramatyczny, rodzaj przydawki należy dostosować do rodzaju tego rzeczownika, który bezpośrednio z nią sąsiaduje. Gdy jeden z rzeczowników jest rodzaju męskoosobowego, przydawka musi także mieć tę formę, przy czym nie może ona sąsiadować z rzeczownikiem niemęskoosobowym, por. np. amerykańscy reżyserzy i aktorki lub aktorki i reżyserzy amerykańscy.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego