Sławutycz

Sławutycz

6.09.2005
6.09.2005

Jak napisać polskimi literami nazwę ukraińskiego piwa Славутич?

Na stronie https://sjp.pwn.pl/zasady/322-78-C-3-Przyrostek-%D0%B8%D1%87;629716.html napisano, że „przyrostek -ич piszemy w formie -icz (nie: -ycz)”. Tymczasem w encyklopedii widnieje hasło Sławutycz (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Slawutycz;3976461.html).

Należy dodać, że w encyklopedii podano nazwę miasta, jego nazwa, podobnie jak marka piwa, pochodzi od wyrazu, którym w średniowiecznej Rusi Kijowskiej nazywano Dniepr. Nazwa ta mogła powstać od imienia Sławuta, do którego dodano dzierżawczy przyrostek -icz (-ycz). Jednak we wtórnym użyciu, jako nazwa współczesnego miasta (założonego po katastrofie czernobylskiej) i współczesnej marki piwa, powinna być uznana za niepodzielną słowotwórczo. Inaczej mówiąc: końcowego -icz (-ycz) nie uznamy za przyrostek.

Zapis nazw obcych opieramy na zasadach transkrypcji lub transliteracji, w naszym wypadku właściwsza będzie transkrypcja. Zgodnie z tabelami, które podano w dużych słownikach ortograficznych PWN, tej ukraińskiej nazwie możemy nadać transkrybowaną formę Sławutycz lub Slawutycz. Następnie, jak stwierdza słownik, „możemy wprowadzić […] zmiany” do zasad wymienionych wcześniej. Tu właśnie podano uwagę na temat zapisu przyrostka.

Jak wynika z analizy zaleceń słownikowych, zapis Sławutycz jest prawidłowy. Wprawdzie trzeba by też dopuścić formę Slawutycz, a jednocześnie zaakceptować formy Sławuticz || Slawuticz. Sądzę jednak, że najlepiej pozostać przy już utrwalonej formie Sławutycz, bo nadmiar wariantów może w tym wypadku dezorientować.

Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego