Spisz się dla przyszłości Polski

Spisz się dla przyszłości Polski
13.04.2011
13.04.2011
Szanowni Państwo!
Ostatnio, w związku ze spisem powszechnym, a wcześniej – spisem rolników, radio apeluje: „Spisz się dla przyszłości Polski” i dalej informuje, jak to się można spisać przez internet. Czy nie jest to błąd? Nawet jeśli sam wypełniam ankietę, to nadal jestem spisywany, a nie spisujący.
Nie słyszałem tego apelu, ale przypuszczam, że celowo nadano mu taki, na pół żartobliwy charakter. Inny słownik języka polskiego informuje: „Jeśli spisaliśmy jakieś osoby lub rzeczy, to sporządziliśmy ich spis”. W tej na pozór tautologicznej definicji najważniejszy jest człon jakieś osoby lub rzeczy, wskazujący na to, że obiekt czynności jest zbiorowy. Niekoniecznie musi się on wyrażać rzeczownikiem w liczbie pojedynczej, można np. spisać swoją rodzinę, tzn. sporządzić spis jej członków. Nie można jednak spisać samego siebie – zaimek zwrotny się w zdaniu „Spisz się dla przyszłości Polski” nie ma referencji zbiorowej. Co innego, gdyby czasownik w zdaniu występował w liczbie mnogiej: „Spiszcie się dla przyszłości Polski” – ta wersja chyba nie budziłaby Pana wątpliwości.
Na miejscu autorów apelu poszedłbym o krok dalej i nawiązując do innego znaczenia ciągu spisać się, zachęcałbym: „Spisz się dla przyszłości Polski. Spiszesz się na medal”.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego