Spisz się dla przyszłości Polski
Ostatnio, w związku ze spisem powszechnym, a wcześniej – spisem rolników, radio apeluje: „Spisz się dla przyszłości Polski” i dalej informuje, jak to się można spisać przez internet. Czy nie jest to błąd? Nawet jeśli sam wypełniam ankietę, to nadal jestem spisywany, a nie spisujący.
13.04.2011
13.04.2011
Szanowni Państwo!Ostatnio, w związku ze spisem powszechnym, a wcześniej – spisem rolników, radio apeluje: „Spisz się dla przyszłości Polski” i dalej informuje, jak to się można spisać przez internet. Czy nie jest to błąd? Nawet jeśli sam wypełniam ankietę, to nadal jestem spisywany, a nie spisujący.
Nie słyszałem tego apelu, ale przypuszczam, że celowo nadano mu taki, na pół żartobliwy charakter. Inny słownik języka polskiego informuje: „Jeśli spisaliśmy jakieś osoby lub rzeczy, to sporządziliśmy ich spis”. W tej na pozór tautologicznej definicji najważniejszy jest człon jakieś osoby lub rzeczy, wskazujący na to, że obiekt czynności jest zbiorowy. Niekoniecznie musi się on wyrażać rzeczownikiem w liczbie pojedynczej, można np. spisać swoją rodzinę, tzn. sporządzić spis jej członków. Nie można jednak spisać samego siebie – zaimek zwrotny się w zdaniu „Spisz się dla przyszłości Polski” nie ma referencji zbiorowej. Co innego, gdyby czasownik w zdaniu występował w liczbie mnogiej: „Spiszcie się dla przyszłości Polski” – ta wersja chyba nie budziłaby Pana wątpliwości.
Na miejscu autorów apelu poszedłbym o krok dalej i nawiązując do innego znaczenia ciągu spisać się, zachęcałbym: „Spisz się dla przyszłości Polski. Spiszesz się na medal”.
Na miejscu autorów apelu poszedłbym o krok dalej i nawiązując do innego znaczenia ciągu spisać się, zachęcałbym: „Spisz się dla przyszłości Polski. Spiszesz się na medal”.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski