Szanowny Panie Kowalski!
Mam pytanie z zakresu grzeczności językowej. Powszechnie wiadomo, że zwracanie się po nazwisku nie jest eleganckie, np. Panie Kowalski. Sugeruje się raczej zwracanie poprzez Szanowny Panie. A co w razie połączenia obu tych konstrukcji, tzn. Szanowny Panie Kowalski? W ten sposób zwrócono się do mnie w korespondencji mailowej, ale forma ta nie wydała mi się ani grzeczna, ani zbytnio udana. Czy mają Państwo podobne odczucia?
17.09.2011
17.09.2011
Dzień dobry. Mam pytanie z zakresu grzeczności językowej. Powszechnie wiadomo, że zwracanie się po nazwisku nie jest eleganckie, np. Panie Kowalski. Sugeruje się raczej zwracanie poprzez Szanowny Panie. A co w razie połączenia obu tych konstrukcji, tzn. Szanowny Panie Kowalski? W ten sposób zwrócono się do mnie w korespondencji mailowej, ale forma ta nie wydała mi się ani grzeczna, ani zbytnio udana. Czy mają Państwo podobne odczucia?
Przede wszystkim należy odróżnić formy zwracania się do kogoś w mowie i formy zwracania się w piśmie (na przykład w e-mailu) – w obu wypadkach nazywane formami adresatywnymi.
Forma adresatywna zawierająca nazwisko niestosowna jest zarówno w mowie, jak i w piśmie. W mowie niestosowna jest też forma szanowny panie, która nieraz jest spotykana. Świadczy albo o niekompetencji mówiącego, albo o chęci ironicznego (czy innego nacechowanego najczęściej dystansem) zwrócenia się do rozmówcy. W relacji na pan – pani zwracamy się do rozmówcy proszę pana, proszę pani lub stosując któryś z wariantów tytularnych, np. panie dyrektorze, pani minister.
W piśmie – zarówno „papierowym”, jak i elektronicznym – odpowiednie dla omawianej relacji są formy adresatywne Szanowny Panie (zawsze bez nazwiska), Szanowny Panie Redaktorze, Pani Kierownik itp.
Forma adresatywna zawierająca nazwisko niestosowna jest zarówno w mowie, jak i w piśmie. W mowie niestosowna jest też forma szanowny panie, która nieraz jest spotykana. Świadczy albo o niekompetencji mówiącego, albo o chęci ironicznego (czy innego nacechowanego najczęściej dystansem) zwrócenia się do rozmówcy. W relacji na pan – pani zwracamy się do rozmówcy proszę pana, proszę pani lub stosując któryś z wariantów tytularnych, np. panie dyrektorze, pani minister.
W piśmie – zarówno „papierowym”, jak i elektronicznym – odpowiednie dla omawianej relacji są formy adresatywne Szanowny Panie (zawsze bez nazwiska), Szanowny Panie Redaktorze, Pani Kierownik itp.
Małgorzata Marcjanik, prof., Uniwersytet Warszawski
