Szir Haszirim

Szir Haszirim

5.06.2021
5.06.2021

Dzień dobry.


Chciałbym zapytać: czy w hebrajskiej nazwie "Pieśni nad pieśniami" ("Szir Haszirim") obydwa wyrazy należy pisać dużą literą?


Łączę pozdrowienia


Piotr Michna

Udzielenie odpowiedzi na to pytanie wymaga ukazania szerszego kontekstu. Otóż w piśmie hebrajskim nie rozróżnia się dużych i małych liter. Systemy latynizacji abdżadu hebrajskiego są różne – grafemiczne (transliteracje międzynarodowe) oraz fonemiczne (transkrypcje). Te drugie mogą być ścisłe (naukowe), uproszczone i popularne (spolszczenia). W zależności od przyjętej konwencji latynizacji użycie wielkich i małych liter oraz dywizu jest różne.

W transliteracji nazw własnych – a tytuły różnego typu utworów są nazwami własnymi – zapisujemy od wielkiej litery wszystkie wyrazy znaczące. Ponadto zaimek określający (determinatyw) he hajedi‘a zapisuje się w transliteracji wielką literą bez dywizu bez względu na to, czy występuje na początku nazwy, czy w środku, np. Šīr HašŠīrīm.

W transkrypcji ścisłej determinatyw zapisuje się z dywizem. Jeśli he hajedi‘a znajduje się w pierwszym wyrazie nazwy własnej, to zapisuje się je wielką literą i występujący po nim wyraz również wielką literą. Jeśli determinatyw znajduje się w kolejnych wyrazach, to zapisuje się go małą literą, a wyraz występujący po nim wielką literą, np. Shir ha-Shirim.

W transkrypcji popularnej (spolszczeniu) stosujemy zasady pisowni obowiązujące w języku polskim. Przywołany w pytaniu zapis jest właśnie przykładem takiej transkrypcji. W polszczyźnie zasadniczo wielką literą piszemy tylko pierwszy wyraz w jedno- i wielowyrazowych tytułach różnego typu utworów, lecz w wypadku tytułów ksiąg biblijnych czynimy wyjątek i tradycyjnie wszystkie człony tytułu piszemy wielką literą, por. np. Księga Liczb, Księga Psalmów, Księga Powtórzonego Prawa, Dzieje Apostolskie. Dlatego też w spolszczeniu hebrajskiego tytułu Pieśni nad Pieśniami wielkimi literami zapiszemy oba człony: Szir Haszirim.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego