Szukać
10.10.2016
10.10.2016
Moje pytanie dotyczy pochodzenia słowa szukać. Podobieństwo z niemieckim suchen jest oczywiste, ale wraz ze znajomym zastanawialiśmy się też (w ramach praktyk z kuchennej etymologii), czy istnieje związek między tym słowem a rosyjskim iskat. Szanowni Państwo,
szukać – prawdopodobnie pożyczka do języka prasłowiańskiego z języka środkowoniemieckiego (Suochen – ‘szukać, poszukiwać, badać’). W podobnej formie funkcjonuje on w języku czeskim (szukat – dziś w znaczeniu ‘spółkować’, dawniej ‘szukać’, pot. ‘łazić, szwędać się, wykonywać drobne prace’), ukraińskim (szukaty), choć w postaci tego ostatniego Wiesław Boryś doszukuje się wpływów języka polskiego.
Wspomniany etymolog nie wyklucza rodzimości tego czasownika i wywodzi jego etymologię z onomatopei, a znaczenie onomatopeiczne wiąże z czasownikiem, który funkcjonuje w języku górnołużyckim (szuknyć – ‘szepnąć, podszepnąć’). Czasowniki szepnąć i szukać byłby w świetle takiej teorii ściśle powiązane etymologicznie.
Jeśli chodzi o iskat’, to etymolodzy rosyjscy (m.in. Maks Fasmer) doszukują się jego źródła we wspólnocie bałtosłowiańskiej, a nawet praindoeuropejskiej i nie wskazują jego bezpośrednich związków z polskim szukać.
szukać – prawdopodobnie pożyczka do języka prasłowiańskiego z języka środkowoniemieckiego (Suochen – ‘szukać, poszukiwać, badać’). W podobnej formie funkcjonuje on w języku czeskim (szukat – dziś w znaczeniu ‘spółkować’, dawniej ‘szukać’, pot. ‘łazić, szwędać się, wykonywać drobne prace’), ukraińskim (szukaty), choć w postaci tego ostatniego Wiesław Boryś doszukuje się wpływów języka polskiego.
Wspomniany etymolog nie wyklucza rodzimości tego czasownika i wywodzi jego etymologię z onomatopei, a znaczenie onomatopeiczne wiąże z czasownikiem, który funkcjonuje w języku górnołużyckim (szuknyć – ‘szepnąć, podszepnąć’). Czasowniki szepnąć i szukać byłby w świetle takiej teorii ściśle powiązane etymologicznie.
Jeśli chodzi o iskat’, to etymolodzy rosyjscy (m.in. Maks Fasmer) doszukują się jego źródła we wspólnocie bałtosłowiańskiej, a nawet praindoeuropejskiej i nie wskazują jego bezpośrednich związków z polskim szukać.
Monika Kresa, Uniwersytet Warszawski
