Tak że…

Tak że…
18.10.2011
18.10.2011
Często podczas rozmów ja i moi znajomi używamy wyrażenia „Także tego…” jako rodzaju podsumowania danej kwestii lub w chwilach, gdy zapada niezręczna cisza. Jak powinna wyglądać prawidłowa pisownia tego sformułowania? „Tak, że tego…” czy „Także tego…”? A może „Tak że…”, ponieważ gdzieś słyszałem, że w wersji bez przecinka to wyrażenie jest równoznaczne z „Tak więc…”?
Wymienione wyrażenia są charakterystyczne dla języka mówionego, w polszczyźnie pisanej należałoby użyć innych zwrotów, np. „Podsumowując…”, „Reasumując…”, „W podsumowaniu można stwierdzić, że…”. Kwestia ich pisowni może więc mieć praktyczne znaczenie tylko w komunikacji nieoficjalnej (np. maile, SMS-y) bądź w stenogramach i dokładnych protokołach z posiedzeń, w których przytacza się wypowiedzi uczestników.
Łącznie pisane także ma takie znaczenie jak 'też, również', gdy więc w podsumowaniu mówimy „Tak że…”, powinniśmy zwrot ten zapisać rozdzielnie, gdyż ma on tu inne znaczenie. Można traktować go jako skrót wersji dłuższej: „Tak oto dochodzimy do wniosku, że…”.
Mamy tu oczywiście do czynienia ze skrótem nie doraźnym, ale upowszechnionym i wyspecjalizowanym jako jednostka języka (zleksykalizowanym – jak mówią lingwiści), toteż mimo że domniemana dłuższa wersja, którą przytoczyłem wyżej, zawiera przecinek, w zwrocie „Tak że…” przecinka przed że bym nie umieszczał. Za jego brakiem może przemawiać też brak pauzy w wymowie między segmentami ww. zwrotu, a także analogia do synonimicznego „Tak więc…”, wspomniana w pytaniu.
„Tak że tego…” jest w porównaniu z „Tak że…” i „Tak więc…” kolokwialne, przywodzi na myśl inny podobnie zbudowany i podobnie niedoborowy zwrot: „Panie tego…”. „Tak że tego…” sprawia ponadto wrażenie, jakby mówiącemu zabrakło pomysłu na następne słowo i jakby ratował się on zaimkiem tego, aby nie zamilknąć.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego