Warunek a kryterium

Warunek a kryterium
25.04.2016
25.04.2016
Czy warunek i kryterium to synonimy?

Dziękuję za odpowiedź.
Łukasz
Wyrazy te nie są tożsame znaczeniowo. Warunek to coś, co musi się zdarzyć, aby coś innego mogło nastąpić (oprócz tego rzeczownik ten ma inne znaczenia, które nie są dla nas teraz istotne). Kryterium zaś to – cytuję za Multimedialnym słownikiem języka polskiego (PWN wersja 2.0, Warszawa 2006) – czynnik, na podstawie którego dokonujemy oceny, wyboru lub kwalifikacji czegoś. Kryterium dotyczy zwykle oceny lub kwalifikacji czegoś, podczas gdy warunek nie ma takich ograniczeń. Kryteria są na ogół warunkami, jakie ktoś lub coś musi spełnić w jakiejś sytuacji – pod tym względem można te dwa wyrazy uznać za zbliżone znaczeniowo.
Jeśli przeanalizujemy przykłady użyć obu rzeczowników, zamieszczone w słownikach języka polskiego (np. w przywołanym już Multimedialnym…, w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego czy w Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN pod red. S. Dubisza), to się okaże, że jest bardzo mało kontekstów, w których są one synonimiczne. Jedyne zdanie (rejestrowane przez Multimedialny…), w którym może wystąpić zarówno warunek, jak i kryterium, to: Jednym z podstawowych kryteriów orzeczenia śmierci jest ustanie wszelkich funkcji mózgu. W niektórych sytuacjach zamiast przyjąć kryteria, spełniać kryteria (zwroty notowane przez Uniwersalny…) można powiedzieć: przyjąć warunki, spełniać warunki.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego