Węgry

Węgry
7.04.2003
7.04.2003
Które wyrażenie jest poprawne: w komunistycznych Węgrzech czy na komunistycznych Węgrzech?
Pozdrawiam
Lidia Kozłowska
Zadała Pani bardzo ciekawe pytanie. Każdy wie, że mówimy na Węgrzech, co stanowi wyjątek od zasady, aby nazwy krajów łączyć z przyimkiem w, a nie na. Podobnych wyjątków jest jeszcze kilka, np. na Litwie i na Ukrainie. Ale czy wyjątki te obowiązują zawsze, czy tylko w sytuacji bezpośredniego sąsiedztwa przyimka i nazwy kraju? Okazuje się, że ich zakres jest ograniczony, por.: „Takie postępowanie mogło dać jakie takie rezultaty w laicystycznych Węgrzech i niemal zateizowanej Czechosłowacji, ale nie w Polsce” (L. Tyrmand, Dziennik 1954), „Gdy z kolei 17 września 1939 r. Związek Sowiecki napadł na Polskę, w neutralnej Litwie ogłoszona została częściowa mobilizacja” (Więź), „W Zachodniej Ukrainie w rejonie Wielki Mosti koło Lwowa nawiercono złoże gazu na głęb. 2365 m” (Przegląd Geologiczny). Nie należy jednak sądzić, że w takich przykładach wykluczone jest użycie przyimka na. W istocie obu przyimków używa się tu wariantywnie, por. „Raniony nożem sługa, który zasłonił swego pana własnym ciałem, zmarł i został pochowany na Górnych Węgrzech (…)” (M. Pinkwart, Zakopane i Tatry) oraz „Wina, wina, wina dajcie,/ A jak umrę – pochowajcie/ Na zielonej Ukrainie (…)” (piosenka).
O innych sprawach związanych z użyciem przyimków w połączeniu z nazwami krajów – zob. hasło Litwa, Łotwa, Białoruś, Ukraina w Małym słowniku wyrazów kłopotliwych PWN.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego