Współczesna polszczyzna, czyli jaka?
Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
pozdrawiam,
Dariusz Komorniczak
24.10.2005
24.10.2005
Witam serdecznie,Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
pozdrawiam,
Dariusz Komorniczak
Dziękuję za ciekawe pytanie.
Ha, właśnie wybraliśmy (My, Naród) nowe władze Rzeczypospolitej i kto wie, czy nie będzie się mówić o postulowanej IV RP jako epoce w dziejach języka polskiego.
Polszczyzna, którą – jak Pan napisał – posługujemy się w dzisiejszych czasach, nie jest jednorodna, w związku z tym i granice współczesności się rozszerzają. Dość liczne „pokolenie pradziadków” nauczyło się mówić po polsku przed wojną i pewne cechy tego języka trwają w jego mowie, a nawet bywają przekazywane prawnukom.
Granice współczesności bywają bardzo szerokie. Miłosz wspominał, że w Wilnie jego młodości „Mickiewicz to było niedawno”…
Książka Współczesna polszczyzna, wydana po raz pierwszy w 1981 r., opisywała język polski po r. 1944, tj. 37 lat wstecz, a cezurą było nastanie Polski Ludowej (koniec wojny).
Nie jestem pewien, czy w historii literatury powszechnie przyjmuje się rok 1989 jako granicę „współczesności”; często mówi się o literaturze „najnowszej”, a „współczesność” zaczyna się nadal w roku 1918 lub 1939.
Trwają dyskusje, słownictwo jakiego okresu miałby obejmować postulowany wielki słownik współczesnej polszczyzny, ale wśród językoznawców nie ma również co do tego zgody. Granicę przesuwa się aż do początku XX wieku albo ustanawia na roku 1945, z uwzględnieniem cezury przełomu politycznego i gospodarczego r. 1989.
Język oprócz dostrzegalnych innowacji (a tych dużo pojawiło się w ostatnim szesnastoleciu) zawiera w sobie bardzo wiele historii i tradycji. Stare z nowem się przeplata i archaiczne elementy również składają się na współczesną, dzisiejszą polszczyznę.
Ha, właśnie wybraliśmy (My, Naród) nowe władze Rzeczypospolitej i kto wie, czy nie będzie się mówić o postulowanej IV RP jako epoce w dziejach języka polskiego.
Polszczyzna, którą – jak Pan napisał – posługujemy się w dzisiejszych czasach, nie jest jednorodna, w związku z tym i granice współczesności się rozszerzają. Dość liczne „pokolenie pradziadków” nauczyło się mówić po polsku przed wojną i pewne cechy tego języka trwają w jego mowie, a nawet bywają przekazywane prawnukom.
Granice współczesności bywają bardzo szerokie. Miłosz wspominał, że w Wilnie jego młodości „Mickiewicz to było niedawno”…
Książka Współczesna polszczyzna, wydana po raz pierwszy w 1981 r., opisywała język polski po r. 1944, tj. 37 lat wstecz, a cezurą było nastanie Polski Ludowej (koniec wojny).
Nie jestem pewien, czy w historii literatury powszechnie przyjmuje się rok 1989 jako granicę „współczesności”; często mówi się o literaturze „najnowszej”, a „współczesność” zaczyna się nadal w roku 1918 lub 1939.
Trwają dyskusje, słownictwo jakiego okresu miałby obejmować postulowany wielki słownik współczesnej polszczyzny, ale wśród językoznawców nie ma również co do tego zgody. Granicę przesuwa się aż do początku XX wieku albo ustanawia na roku 1945, z uwzględnieniem cezury przełomu politycznego i gospodarczego r. 1989.
Język oprócz dostrzegalnych innowacji (a tych dużo pojawiło się w ostatnim szesnastoleciu) zawiera w sobie bardzo wiele historii i tradycji. Stare z nowem się przeplata i archaiczne elementy również składają się na współczesną, dzisiejszą polszczyznę.
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków
