Wyklęte przykładowo

Wyklęte przykładowo
5.12.2016
5.12.2016
Szanowni Państwo,
kilka razy spotkałem się z opinią redaktorów, że słowo przykładowo powinno się zastępować wyrażeniem na przykład. Tymczasem ani w słowniku języka polskiego, ani w słowniku ortograficznym, ani też w słowniku synonimów PWN nie opatrzono go żadnym kwalifikatorem, co moim zdaniem oznacza, że oba są równoważne. Czy z przykładowo jest jakiś problem, który pozostaje dla mnie tajemnicą?
Z przykładowo nie ma żadnego problemu – jest to rzadszy (ale poprawny, jednak głównie w polszczyźnie mówionej) zamiennik wyrażenia na przykład. Możemy powiedzieć więc zarówno: Zrób coś, na przykład poczytaj książkę, jak i (co będzie zdecydowanie mniej staranne, potoczne po prostu): Zrób coś, przykładowo poczytaj książkę. Tak więc różnica między na przykład a przykładowo ma przede wszystkim charakter stylistyczny. Z tego, że przykładowo jest używane w tekstach mówionych (potocznych), wynikają dalsze konsekwencje – nie posłużymy się tym wyrazem przy wyliczaniu elementów jakiegoś zjawiska, które opisujemy w celach naukowych. Napiszemy raczej: Działalność człowieka wpływa na zwiększenie obecności niektórych gazów, na przykład dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu, w atmosferze (a nie: Działalność człowieka wpływa na zwiększenie obecności niektórych gazów, przykładowo dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu…).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego