Wypełniać formularz

Wypełniać formularz
25.11.2019
25.11.2019
Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące składni. Jakim typem dopełnienia jest wyraz formularz w zdaniu:
Robotnik wypełniający formularz spojrzał w końcu niechętnie na urzędnika?

Czasownik wypełniać jest przechodni, ale całe zdanie zawierające imiesłów nie podlega przecież pasywizacji. Jakich kryteriów użyć, by określić, z jakim typem dopełnienia (bliższym czy dalszym) mamy tu do czynienia – oczywiście przy założeniu, że jest to właśnie ten rodzaj części zdania.

Łączę pozdrowienia
Zdanie Robotnik wypełniający formularz spojrzał w końcu niechętnie na urzędnika nie podlega pasywizacji, ponieważ orzeczeniem w nim jest spojrzeć. Czasownik wypełniać został tu użyty w formie imiesłowu przymiotnikowego, który – jak wiadomo – nie może być ośrodkiem zdania. Jeślibyśmy jednak użyli go w formie osobowej, zobaczylibyśmy, że może być zamieniony na stronę bierną: Robotnik wypełnił formularzFormularz został wypełniony przez robotnika. Jak więc widać, wypełnić jest czasownikiem przechodnim, a określający go wyraz to dopełnienie bliższe. Pojęcia „dopełnienie bliższe”, „dopełnienie dalsze” stosuje się w odniesieniu do określeń orzeczenia, natomiast jeśli dopełnienie jest określeniem innej części zdania (tu: przydawki wypełniający), to nie wyróżnia się jego typów.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego