Wyrażać siebie a wyrażać się
Interesuje mnie różnica między zdaniami:
Dla naszego grupowego celu istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może On wyrażać Siebie w naszym grupowym sumieniu.
Jedyną i najwyższą władzą w naszej wspólnocie jest miłujący Bóg, jakkolwiek może się On wyrażać w sumieniu każdej grupy.
W sumie interesuje mnie tylko różnica, o ile jest jakaś, między wyrażaniem się a wyrażaniem Siebie. Moim zdaniem to nie to samo, ale…
Z poważaniem – Cain
5.03.2019
5.03.2019
Szanowni Państwo!Interesuje mnie różnica między zdaniami:
Dla naszego grupowego celu istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może On wyrażać Siebie w naszym grupowym sumieniu.
Jedyną i najwyższą władzą w naszej wspólnocie jest miłujący Bóg, jakkolwiek może się On wyrażać w sumieniu każdej grupy.
W sumie interesuje mnie tylko różnica, o ile jest jakaś, między wyrażaniem się a wyrażaniem Siebie. Moim zdaniem to nie to samo, ale…
Z poważaniem – Cain
Szanowny Panie,
czasownik zwrotny (czyli zawsze występujący z zaimkiem się) wyrażać się ma kilka znaczeń, z których do podanych kontekstów odpowiednie byłoby ‘objawiać się w czymś’ (Ból wyrażał się w całej jego postawie – przykład z Wielkiego słownika języka polskiego PWN, 2018, wersja elektroniczna). Przywołane przez Pana zdania niosłyby zatem treść ‘Bóg objawia się w sumieniu grupy’.
Czasownik wyrażać, połączony z dowolnym określeniem, znaczy ‘uzewnętrzniać coś’. Jeśli tym określeniem jest zaimek siebie, to powstaje treść ‘uzewnętrzniać siebie’. Jest ona bardzo zbliżona do tego, co niesie forma wyrażać się, jednak wyrażać siebie zakłada świadome działanie agensa (osoby nazwanej podmiotem). Inaczej mówiąc – zdanie Bóg może wyrażać Siebie w sumieniu grupy znaczy ‘Bóg tak czyni, by ludzie zdawali sobie sprawy z Jego obecności w ich sumieniach’, a zdanie Bóg może się wyrażać w sumieniu grupy – ‘grupa może odczuwać obecność Boga w sumieniu’.
czasownik zwrotny (czyli zawsze występujący z zaimkiem się) wyrażać się ma kilka znaczeń, z których do podanych kontekstów odpowiednie byłoby ‘objawiać się w czymś’ (Ból wyrażał się w całej jego postawie – przykład z Wielkiego słownika języka polskiego PWN, 2018, wersja elektroniczna). Przywołane przez Pana zdania niosłyby zatem treść ‘Bóg objawia się w sumieniu grupy’.
Czasownik wyrażać, połączony z dowolnym określeniem, znaczy ‘uzewnętrzniać coś’. Jeśli tym określeniem jest zaimek siebie, to powstaje treść ‘uzewnętrzniać siebie’. Jest ona bardzo zbliżona do tego, co niesie forma wyrażać się, jednak wyrażać siebie zakłada świadome działanie agensa (osoby nazwanej podmiotem). Inaczej mówiąc – zdanie Bóg może wyrażać Siebie w sumieniu grupy znaczy ‘Bóg tak czyni, by ludzie zdawali sobie sprawy z Jego obecności w ich sumieniach’, a zdanie Bóg może się wyrażać w sumieniu grupy – ‘grupa może odczuwać obecność Boga w sumieniu’.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
