Wysoko funkcjonujący

Wysoko funkcjonujący
21.02.2018
21.02.2018
Która pisownia członu wysokofunkcjonujący (łączna czy rozdzielna) jest poprawna w przypadku określeń autyzm wysokofunkcjonujący, alkoholik wysokofunkcjonujący itp.?
Kwestię tę reguluje zasada [134] (https://sjp.pwn.pl/zasady/134-24-Pisownia-wyrazen-typu-dziko-rosnacy-lekko-strawny-nowo-otwarty;629461.html) WSO:
Wyrażenia, w których pierwszy człon jest przysłówkiem, a drugi jest imiesłowem odmiennym lub przymiotnikiem określanym przez ten przysłówek, traktuje się jako zestawienia i pisze rozdzielnie, np.
cicho pisząca (maszyna), daleko idący (wniosek), dziko rosnący, jednakowo brzmiący, wolno stojący (dom);
biało nakrapiany, świeżo malowany, wysoko kwalifikowany, zdalnie kierowany;
blisko spokrewniony, ostro zakończony;
ogólnie przyjęty, ostro kuty;
[…]
UWAGA: Niektóre wyrażenia tego typu scaliły się i traktowane są jako wyrazy pisane łącznie. Oznacza to, że składniki tych połączeń nie wykazują już doraźnej cechy obiektu, do którego się odnoszą, lecz – niekiedy ze zmianą znaczenia – stanowią o jego trwałej właściwości, np.
dalekowidzący, krótkowidzący (o kimś z wadą wzroku),
jasnowidzący (= jasnowidz), ale: jasno widzący skutki swego postępowania,
klej szybkoschnący, ale: szybko schnąca tkanina […]


Wyrażenie wysoko funkcjonujący należałoby zatem pisać rozłącznie, gdyż nie mamy tu do czynienia z nazwą cechy – forma funkcjonujący ma charakter czasownikowy, a nie przymiotnikowy.
Przy okazji – wydaje się, że wyrażenie autyzm wysoko funkcjonujący nie jest całkiem logiczne, bo mówimy nie sposobie funkcjonowania zaburzenia, lecz osoby nim dotkniętej. A zatem właściwsze byłoby raczej: autystyk wysoko funkcjonujący (pod warunkiem, że zgodzimy się na używanie nazwy autystyk, która dla części psychologów jest stygmatyzująca). Być może jednak mamy tu do czynienia z takim samym konstruktem semantycznym, jaki występuje w wyrażeniach miejsca siedzące, sobota pracująca.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego