Zalecam uważać
11.11.2011
11.11.2011
Wiele konstrukcji bezokolicznikowych jest w polszczyźnie – inaczej niż w innych językach – uważanych za błędne. Jednak podane przez NSPP na ich miejsce konstrukcje gerundialne bywają ciężkie i niezgrabne. Np. zdanie „Zalecam uważać każdy przejaw takich zjawisk za pochodzący z jednego źródła” należy uznać za niepoprawne i przerobić na „Zalecam uważanie każdego przejawu takich zjawisk za…”, co brzmi rozpaczliwie. Dlaczego nie można użyć zalecam uważać, a można np. radzę uważać?Nie ma żadnego istotnego powodu, aby nie łączyć czasownika zalecać z bezokolicznikiem. Narodowy Korpus Języka Polskiego zawiera prawie 100 takich połączeń, i to tylko w podkorpusie zrównoważonym. Nie są to wcale błahe przykłady, pochodzą z literatury, prasy i książek naukowych, niektóre są podpisane nazwiskami znanych i cenionych autorów, m.in. Dołęgi-Mostowicza, Gretkowskiej, Kapuścińskiego, Kołakowskiego, Kuncewiczowej. Można by się zastanawiać nad tym, skąd wziął się w NSPP zakaz używania omawianej konstrukcji, ale naszego stanowiska wobec niej nie powinno to zmienić. Zwyczaj językowy kompetentnych użytkowników języka jest ostatecznym prawodawcą.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski