Polszczyzna aktów prawnych

Polszczyzna aktów prawnych
26.03.2001
26.03.2001
Czytając ustawy, rozporządzenia ministrów i inne przepisy, nabieram przekonania, że nikt ich nie sprawdza pod kątem poprawności językowej. Myślę, że inicjatywa Rady Języka Polskiego zmierzająca do uporządkowania tego problemu byłaby bardzo cenna. Tysiące osób codziennie zagląda do różnych aktów prawnych. Z pewnościa język, jakim są pisane, odciska swoje piętno na codziennych obyczajach językowych nie tylko prawników, dziennikarzy, ale także – za ich pośrednictwem – ogółu społeczeństwa, powinien zatem być wzorem. Czy istnieje funkcja sekretarzy sejmowych czuwających nad ostateczną formą zapisanego prawa? Podejrzewam, że niestety nie. Jestem przekonana, ze Rada może zaproponować jakieś skuteczne rozwiązanie tego problemu.
Proszę o rozstrzygnięcie sprzeczności zapisanej w Nowym slowniku poprawnej polszczyzny: Hasło art.: „Decyzję podjęto na podstawie art. 20 [bez kropki] kodeksu cywilnego.” Hasło par.: „Został skazany na podstawie art. 148. [kropka], par. 2 [bez kropki] kodeksu karnego”. Będę niezwykle wdzięczna za jednoznaczną opinię dotycząca stawiania lub niestawiania kropek po takich zapisach. (…)
Czy powinno się stosować przecinki w zapisie art. 20 §10 ust. 7 pkt 2 (…)?
Jest umowa kupna, umowa sprzedaży. Czy określenie umowy zwiazanej ze zleceniem to umowa zlecenia czy umowa-zlecenie?
Z niecierpliwością czekam na rozstrzygnięcie moich wątpliwości i zaręczam, że dzielę je z co najmniej kilkoma tysiącami osób. Bardzo proszę o odpowiedź. Przesyłam ukłony
Agnieszka Balcerak
Pani Agnieszko,
Taka instytucja istnieje, jest specjalna komórka językowa! Ale w najlepszym towarzystwie trafiaja się niedociągnięcia, nawet, jak sama Pani zauważyła, w SPP pojawiają się błędy (drukarskie) i przeoczenia. Niemniej poruszę tę sprawę na najbliższym posiedzeniu Prezydium Rady.
Słowniki interpunkcji (np. prof. Podrackiego) podają, że po numerze porządkowym zapisanym cyfrą arabską zasadniczo stawia sie kropki (w 2. tomie), choć, gdy mowa o godzinie i gdy wyraz godzina jest wymieniony, kropki się nie stawia (po godzinie 5 przyjdę). Nie jest to opinia podzielana przez wszystkich językoznawców, ale można ją zalecać. Jestem jej zwolennikiem.
Przecinków po tych numerach nie stawiałbym, gdyby mowa była najpierw o części mniejszej, potem o większej (punkt 3. par. 10. – bo to punkt trzeci paragrafu dziesiątego); gdy odwrotnie, stawiałbym (par. 10., pkt 3. – bo to paragraf dziesiąty, punkt trzeci).
Co do umowy, myślę, że z punktu widzenia języka obie wersje są poprawne, bo umowa i zleceniem być może (umowa-zlecenie), i zlecenia dotyczyć (umowa zlecenia), czego o kupnie np. już powiedzieć nie można, jako że umowa nie jest kupnem.
Pozdrawiam serdecznie
Jerzy Bralczyk
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego