biel we frazeologii

biel we frazeologii
12.04.2007
12.04.2007
Witam serdecznie!
Zastanawiam się nad paroma związkami z nazwą barwy białej, mianowicie: biała broń, biała gorączka, białe tango i biały wiersz. Czym jest umotywowane użycie tego właśnie koloru w tych zwrotach? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Ola
Pani Olu!
Kolory mają mnóstwo, częściowo tylko motywowanych kulturowo, odniesień. Białość jest przywoływana dla zaznaczenia czystości, więc czasem i braku czegoś (biały bywa związany z poczuciem braku barwy, z pustym miejscem). Wiąże się także z męskością (ale i dziewiczością, niewinnością), żałobą (ale i radością, świętem), odmiennością (albinos jest odmienny, rzadki – stąd biały kruk) lub odwrotnością sytuacji. Czasem można dopatrzyć się związku z barwą fizycznie występującą. Istotnie, broń biała ma lśniące biało ostrza, nie smoli też jak palna. Do białości rozpala się żelazo, więc biała gorączka może być większa niż czerwona. Do białego tańca (walca najczęściej, ale i tanga) to panie proszą panów, nie na odwrót (nb. biały mazur to akurat ostatni taniec nad ranem), a biały wiersz nie ma tego, co ma rymowany: rymów mianowicie. Ale często przywołanie kolorów: białego, czarnego, czerwonego. zielonego, błękitnego – okryte jest mgłą językowej tajemnicy.
Pozdrawiam
Jerzy Bralczyk, prof., UW i WSPS
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego