bivacco

bivacco
20.12.2007
20.12.2007
Witam serdecznie i przepraszam za brak polskich znakow. Glowie sie jak przetlumaczyc wloskie slowo bivacco, oznaczajace blaszany lub drewniany schron dla wedrowcow w Alpach. Nie zwyklo sie go okreslac polskim slowem biwak; mimo wszystko zastanawiam sie, czy takie wlasnie slowo nie byloby najlepsze. W polskich gorach brak podobnych struktur. Z tego co mi wiadomo, slowo to funkcjonuje wsrod polskich turystow odwiedzajacych Alpy i mogloby chyba nadac kolorytu opowiesci.
Jedynym polskim odpowiednikiem włoskiego wyrażenia bivacco, używanym przez alpinistów i spotykanym w literaturze fachowej, jest rzeczownik schron, ewentualnie wysokogórski schron, częściej jednak rezygnuje się z tłumaczenia tego słowa, co wydaje się bezpieczniejsze i atrakcyjniejsze pod względem semantycznym niż próby sztucznego przeniesienia czy zaadaptowania rzeczywistości obcej dla języka polskiego za pomocą wyrażenia wprawdzie pokrewnego znaczeniowo, ale nieprzystającego pod względem zakresu. Ostatecznie proponuję zachowanie słowa bivacco bez formalnej możliwości odmiany, jak w przykładzie zaczerpniętym z książki Andrzeja Zawady pt. Mont Blanc: odkrycie i zdobywanie alpejskich gigantów, który wywołuje niemałe i całkiem niebanalne wspomnienia u autora tej odpowiedzi: „Miejscem, z którego najlepiej podejść pod filar, jest małe bivacco na grani Col de la Fourche. Mieliśmy tam zanocować. Rano, kiedy bivacco się opróżni, prześpimy się wygodnie, potem bez pośpiechu podejdziemy pod filar, zrobimy parę wyciągów i zabiwakujemy w jego dolnych partiach. Niemniej jeden dzień mieliśmy już stracony. Jeszcze przed świtem bivacco opustoszało. Rozkoszując się samotnością padliśmy na miękkie materace. Szybko zapadliśmy w głęboki sen. Nagle obudziły mnie polskie słowa «Pewnie już są na filarze». To Dziurek z Gerardem Małaczyńskim dogonili nas w bivacco”.
Powyższy przykład pokazuje także, że istnieją subtelne różnice znaczeniowe między bivacco a polskim biwakowaniem, do którego rodziny należy zapożyczony z francuskiego rzeczownik biwak ‘odpoczynek w namiotach podczas wycieczki turystycznej; miejsce tego odpoczynku’. Wyrażenie biwak zupełnie nie nadaje się do tego, aby użyć go w znaczeniu bivacco.
Piotr Sobotka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego