brecht
19.05.2005
19.05.2005
Ostatnio w slangu młodzieżowym zawrotną karierę robi słowo brecht, którego nastolatkowie używają zamiast słowa śmiech. Jakie jest pochodzenie słowa brecht? Co ono naprawdę znaczy? Nie jest umieszczone w słowniku PWN.
Brecht znaczy ‘śmiech’ i pozostaje w takiej samej relacji do czasownika brechtać się jak śmiech do śmiać się.
Co do pochodzenia: łączyłbym czasownik z obecnym w innych językach słowiańskich brecha-, czyli ‘łajać’, ‘kaszleć’, ‘kłócić się’ i polskimi gwarowymi brechtać i brzechtać, które oprócz ‘mącić płyn’, ‘chlapać’ znaczą też ‘pleść, bredzić, marudzić’, a także ‘kwakać’ i ‘szczekać’, ‘kłamać’. Takie właśnie znaczenia, które można uogólnić jako ‘wydawanie specyficznych odgłosów’, mogły dać początek znaczeniu ‘śmiać się’ czasownika brechtać się i pochodnego rzeczownika brecht.
Brech // brecht // brechta ‘śmiech; głośny, wulgarny śmiech’ notuje już Słownik gwary uczniowskiej K. Czarneckiej i H. Zgółkowej (Poznań 1991), trwanie znaczenia ‘głośny (często rubaszny) śmiech’ potwierdza Słownik slangu młodzieżowego M. Czeszewskiego (Piła 2001).
Co do pochodzenia: łączyłbym czasownik z obecnym w innych językach słowiańskich brecha-, czyli ‘łajać’, ‘kaszleć’, ‘kłócić się’ i polskimi gwarowymi brechtać i brzechtać, które oprócz ‘mącić płyn’, ‘chlapać’ znaczą też ‘pleść, bredzić, marudzić’, a także ‘kwakać’ i ‘szczekać’, ‘kłamać’. Takie właśnie znaczenia, które można uogólnić jako ‘wydawanie specyficznych odgłosów’, mogły dać początek znaczeniu ‘śmiać się’ czasownika brechtać się i pochodnego rzeczownika brecht.
Brech // brecht // brechta ‘śmiech; głośny, wulgarny śmiech’ notuje już Słownik gwary uczniowskiej K. Czarneckiej i H. Zgółkowej (Poznań 1991), trwanie znaczenia ‘głośny (często rubaszny) śmiech’ potwierdza Słownik slangu młodzieżowego M. Czeszewskiego (Piła 2001).
Artur Czesak, IJP PAN, Kraków
