bulion

bulion
22.06.2012
22.06.2012
Szanowni Państwo!
Chciałbym się spytać, czy można przetłumaczyć angielskie słowo bullion – oznaczające nieprzetopione sztabki kruszcu – jako bulion? Słowniki bowiem nie uwzględniają podanego przeze mnie znaczenia, ograniczając się tylko do znaczeń gastronomicznych ('wywar z mięsa z dodatkiem warzyw'). Z drugiej strony, funkcjonują powszechnie takie pojęcia jak bulionizm, bulionista, bulionowy.
Z góry dziękuję za odpowiedź!
Polszczyzna zapożyczyła bulion z francuskiego bouillon, wzorując się na jego pisowni, a nie na wymowie (było to więc tzw. zapożyczenie graficzne). To samo francuskie słowo zostało inaczej przyswojone w języku angielskim: zachowano tu jego oryginalną pisownię i oryginalną wymowę. Na gruncie języka angielskiego bulion (bouillon) ma więc wyraźne znamiona obcości i przez to zapewne jest postrzegany jako potrawa bardziej wykwintna od polskiego bulionu (bulionu).
Dużo wcześniej jednak, bo w wyniku najazdu Normanów w XI w., angielszczyzna przyswoiła francuskie bouillon w jego dawnym francuskim znaczeniu 'mennica', które później w języku angielskim zmieniło się na 'złoto lub srebro w ilościach hurtowych'. Polskim odpowiednikiem może być 'kruszec', 'kruszec w sztabach', 'sztabki kruszcu' itp. Nie spotkałem się z tym, żeby ktoś w tym znaczeniu używał słowa bulion. Jeżeli tak się dzieje, jest to użycie środowiskowe.
Szerzej znany jest termin monety bulionowe, oznaczający monety z metali szlachetnych bite na cele inwestycyjne. Czasem nie podaje się na nich nawet wartości nominalnej, lecz zawartość kruszcu. Ich nazwę – podobnie jak słowa bulionizm 'teoria ekonomiczna utożsamiająca bogactwo państwa z zasobem szlachetnych kruszców' i bulionista 'zwolennik tej teorii' – polszczyzna zapożyczyła z języka angielskiego.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego