były

były
5.05.2006
5.05.2006
Czy poprawne jest wyrażenie państwo byłego Układu Warszawskiego? Wątpliwości biorą się stąd, że zestawienia była żona (były mistrz, alkoholik, członek itp.) oznaczają osoby, które straciły jakąś cechę, ale wciąż istnieją. O zmarłym nikt nie powie były mąż, były papież. Podobnie nie istnieje nic, co można by nazwać byłym Układem Warszawskim (byłym ZSRR, byłą Jugosławią).
Jeśli ktoś mówi o byłym Układzie Warszawskim, to po to, aby podkreślić, że ów twór polityczno-wojskowy, do niedawna istniejący, już nie istnieje. Mniej prawdopodobne, abyśmy usłyszeli o byłym Trójprzymierzu lub byłej Entencie, ponieważ porozumienia tak nazwane należą wyraźnie do przeszłości i obawa, że ktoś pomyśli, iż wciąż istnieją, jest niewielka.
To samo chyba dotyczy chyba byłych mężów, byłych mistrzów itp. Powiedzieć o zmarłym jej były mąż to wykazać się nieznajomością ważnego faktu lub posądzić słuchaczy o jego nieznajomość. Poza tym o zmarłych mówi się zmarły, a nie były.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego